Spięty kark i migrena – to może być sprawka mięśnia czworobocznego

O czym się dowiesz?

Dość często odczuwasz sztywność karku lub ból w okolicy szyi czy górnej części kręgosłupa? A może męczą Cię nawracające bóle głowy? Winowajcą tych dolegliwości może być mięsień czworoboczny. Z tego wpisu dowiesz się, gdzie jest położony, jak jest zbudowany i jaki ból może powodować. Ponadto przedstawię Ci domowe sposoby na spięty kark i nawracające bóle głowy – z nimi naprawdę można wygrać, tylko trzeba wiedzieć, jak walczyć.

Sprawdź teraz Praca biurowa a ból szyi i nadgarstków – jak zapobiegać dolegliwościom?

Jedną z najczęstszych dolegliwości, z jaką pracownicy biurowi przychodzą do fizjoterapeuty, jest ból kręgosłupa szyjnego. Bywa on miejscowy, ale z biegiem czasu może zacząć promieniować do barków, ramion, a następnie aż do...

Najważniejszy mięsień karku? Czworoboczny! Dowiedz się, dlaczego mówimy o nim „kaptur”

Zanim zadasz sobie w duchu pytanie, dlaczego czworoboczny jest tak ważny, przedstawię Ci jego anatomię. Mięsień czworoboczny jest najbardziej wyczuwalnym mięśniem położonym bezpośrednio pod skórą. Jest płaski, rozległy i zajmuje trochę więcej miejsca, niż połowa pleców. Składa się z trzech połączonych ze sobą części, które prowadzą do przyczepów końcowych mięśnia. Te części to:

• zstępująca – „kieruje” się w dół, biegnąć do końca obojczyka barkowego;
• poprzeczna – kończy się w obrębie łopatki, a jak sama nazwa wskazuje – biegnie poprzecznie w stronę kręgosłupa;
• wstępująca – „ma pod górkę” i kończy się w obrębie górnego brzegu grzebienia łopatki.

Jak widzisz, ten mięsień naprawdę zajmuje dużo miejsca. Sam/a możesz się o tym przekonać, wykonując proste ruchy. Gdy położysz ręce na swoich barkach, dotykasz czworobocznego, gdy podrapiesz się po szyi, to również on, tak samo, gdy swędzi Cię pod łopatką. W każdym z tych miejsc masz z nim do czynienia.

A teraz odpowiemy na pytanie, dlaczego mówi się o nim „kaptur”. Wszystko przez łacińską nazwę cucullus, która oznacza nic innego, jak kaptur mnicha. Z tego względu mięsień czworoboczny był kiedyś nazywany kapturowym. Co więcej, jego budowa przypomina romb, który również kształtem podobny jest do kaptura. Na siłowni nadal można usłyszeć słowo „kaptur” – teraz już się nie zdziwisz, gdy ktoś tak powie.

Funkcjonalność to podstawa, czyli jak działa mięsień czworoboczny

Mięsień czworoboczny to struktura bardzo ważna dla ruchów w obrębie kończyny górnej łącznie z łopatką. Każda część wymieniona poniżej odpowiada za inny ruch.

• Część zstępująca odpowiada za ruch unoszenia barku, czyli np. taki, kiedy wykonujemy gest wzruszenia ramionami. Przy ustabilizowanej obręczy barkowej czworoboczny prostuje odcinek szyjny oraz obraca głowę w stronę przeciwną.
• Część poprzeczna jest odpowiedzialna za ruch dociskania łopatki do kręgosłupa. Najciężej pracuje, np. gdy polerujemy okna ruchem okrężnym.
• Część wstępująca przy ustalonej (czyli wyprostowanej, ustabilizowanej) pozycji kręgosłupa obniża bark, np. kiedy barki opadają z bezsilności. Przy ustabilizowanym barku czworoboczny dźwiga tułów do góry – bardzo potrzebna funkcja podczas podciągania się na drążku.

Wszystkie te części odpowiadają za ruch przyciągania łopatki do kręgosłupa, a także pomagają przy cofaniu całej kończyny górnej. Ponadto cały mięsień przyciska łopatkę do kręgosłupa. Mięsień czworoboczny współpracuje również z innymi mięśniami w obrębie klatki piersiowej, łopatki i kręgosłupa: z dźwigaczem łopatki, mięśniem zębatym oraz piersiowym mniejszym. Jak widzisz, jest on niezwykle ważny.

Sztywność karku, ból głowy i uczucie osłabienia, czyli za co odpowiada czworoboczny

Gdy pojawia się ból i sztywność karku, trzeba mieć się na baczności, jednak nie zawsze jest to powód do paniki. Ból mięśniowy jest bardzo charakterystyczny – nie sposób pomylić go z innym (choć istnieją wyjątki). Przede wszystkim występuje w bliskiej okolicy mięśnia – w naszym przypadku będzie to kark, barki i szyja. Przebiega bez współistniejących objawów, czyli bez gorączki, gwałtownego narastania dolegliwości i całkowitego braku ruchomości w kończynie górnej. Może pojawić się „z niczego”, ale równie dobrze możesz wiedzieć, jaki jest jego powód, np. uraz, przeciążenie (za długie scrollowanie IG 4FIZJO) czy zbyt intensywny wysiłek fizyczny.

Mięsień czworoboczny nie odpowiada bezpośrednio za powstawanie migren, jednak pośrednio już może mieć na nie wpływ. Spięcie wszystkich części mięśnia czworobocznego może nie tylko powodować napięciowe bóle głowy, ale także potęgować dolegliwości bólowe w obrębie karku i kończyn górnych. To wszystko razem tworzy niezłe bólowe combo.

Do mięśni, które również mogą wpływać na bóle głowy, zalicza się także żwacze, mięśnie mostkowo-sutkowo-obojczykowe, mięsień skroniowy oraz czepiec ścięgnisty (już nie jako mięsień, a ważna struktura). Napięcia tych miejsc zazwyczaj nie są pojedyncze i, jak nieszczęścia, chodzą parami. Jeśli jednak czujesz, że ból jest ostry, masz gorączkę i złe samopoczucie, a także nie możesz ruszyć ręką ani nogą, koniecznie zgłoś się do lekarza prowadzącego. Być może potrzebna będzie głębsza diagnostyka Twoich problemów.

Jak walczyć z bólem karku w domu, a jak w gabinecie fizjoterapeutycznym?

Kiedy wszechogarniający ból karku uniemożliwia Ci codzienne funkcjonowanie, wiadomo, że chwytasz się wszystkiego, co może Ci pomóc. W domowym zaciszu będą to następujące metody:

• masaż – zarówno manualny (ręce bliskiej osoby), jak i ten wykonywany przy pomocy różnych przyrządów np.: piłki do masażu, rolki czy maty do akupresury;
• ciepłe okłady lub kąpiel – ciepło działa na organizm rozluźniającom, niweluje napięcie mięśniowe, wycisza układ nerwowy i działa kojąco;
• obserwacja czynników, które pogłębiają ból – wpływ na intensywność bólu może mieć np. pozycja podczas pracy czy spania. Wtedy niewielka zmiana w postaci innej poduszki czy ustawienia monitora, może być kluczowa.

W gabinecie fizjoterapeuty wachlarz możliwości jest jeszcze większy. Terapia, którą zastosuje specjalista, będzie dobrana indywidualnie do Twoich potrzeb po przeprowadzeniu wywiadu. Zazwyczaj jest to terapia manualna połączona z fizykoterapią oraz ćwiczeniami.

Ból głowy – jak sobie z nim poradzić w domu i kiedy zgłosić się do fizjoterapeuty?

Ból głowy jest zazwyczaj bardzo uciążliwą dolegliwością, która występuje zarówno samoistnie, jak również może być objawem towarzyszącym niektórym chorobom. Mocny ból potrafi w znacznym stopniu ograniczyć codzienne funkcjonowanie, to prawda, ale warto wiedzieć, że można z nim powalczyć domowymi sposobami.

• Pamiętaj, by pić odpowiednią ilości wody, szczególnie wtedy, gdy wysoka temperatura dokucza za oknem – odwodnienie organizmu może zarówno powodować bóle głowy, jak i nasilać ich natężęnie.
• Postaw na zimne okłady w okolicy czoła lub karku – mogą one zmniejszyć stan zapalny, a niekiedy pomogą uśmierzyć ból w kilka minut.
• Odpocznij w ciemnym pomieszczeniu lub z zamkniętymi oczami. Ewentualnie możesz włączyć muzykę relaksacyjną, tylko cichutko.
• Pomasuj skronie, kark i barki – rób to powoli, oddając się uczuciu odprężenia.

Zastanawiasz się, co zrobić, gdy ból pojawia się często i nie ustępuje zbyt łatwo? Odpowiedź na to pytanie może być tylko jedna. Jak najszybciej zmykaj do lekarza lub fizjoterapeuty! Oni już będą wiedzieć, jak Ci pomóc.