Kręgozmyk – objawy i leczenie

Czym jest kręgozmyk?

Kręgozmyk to rodzaj schorzenia kręgosłupa, które może bardzo utrudniać aktywność fizyczną i codzienne funkcjonowanie. Polega na samoistnym, stopniowym przesuwaniu się jednego z kręgów, względem kręgów sąsiadujących. Najczęściej ma to miejsce na odcinku lędźwiowo-krzyżowym - między L4-L5 oraz L5-S1, a kręgi przemieszczają się w kierunku jamy brzusznej.

Zjawisku temu towarzyszą silne dolegliwości bólowe (intensywność zależy od rodzaju i stopnia przemieszczenia kręgów). Ból kręgosłupa, który promieniuje do kończyn dolnych jest efektem ucisku, jaki przesunięte kręgi wywierają na okoliczne struktury nerwowe. Nieleczony kręgozmyk przyczynia się również do wystąpienia objawów neurologicznych.

Warto wiedzieć, że objawy kręgozmyku nie ustąpią samoistnie. Schorzenie ma charakter postępujący, a z uwagi na szerokość ześlizgu kręgu górnego względem kręgu położonego niżej, wyróżnia się pięć stopni kręgozmyku w skali Meyerdinga:

• stopień I – ześlizg do 25%,

• stopień II – ześlizg 25 – 50%,

• stopień III – ześlizg 50 – 75%,

• stopień IV – ześlizg 75 – 100%,

• stopień V – całkowity ześlizg kręgu – w tym przypadku mówi się o uszkodzeniu lub nawet przerwaniu ciągłości rdzenia.

Kręgozmyk – przyczyny

Kręgozmyk może mieć charakter wrodzony lub nabyty. U dzieci do przesunięcia kręgów względem siebie dochodzi najczęściej w wyniku kręgoszczeliny – wady wrodzonej, polegającej na braku połączenia pomiędzy trzonem i łukiem kręgu. Z kolei u osób starszych i dojrzałych, kręgozmyk zwykle jest nabyty – spowodowany urazem, osteoporozą lub zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa, związanymi z procesem starzenia.

Rodzaje kręgozmyku

W zależności od miejsca wystąpienia kręgozmyku oraz głównej przyczyny objawów bólowych, jakie to schorzenie wywołuje, wyróżnia się 5 rodzajów kręgozmyku. Są to:

• kręgozmyk cieśniowy (węzinowy) – najczęściej dotyka osoby dorosłe, między 30. a 40. rokiem życia. Do przemieszczenia dochodzi w wyniku przerwania węziny łuku kręgowego, gdy słabnie jego połączenie z nasadami. Najczęściej jest to wynik złamania zmęczeniowego lub kompresyjnego, nawet jeśli nie towarzyszy mu uraz zewnętrzny.

• kręgozmyk wrodzony (dysplastyczny) – najczęściej diagnozowany u dzieci i młodzieży. Wada tego rodzaju związana jest z nieprawidłową budową łuków oraz kręgów, tworzących przejście lędźwiowo-krzyżowe (kręgu L5 i kości krzyżowej S1).

• kręgozmyk zwyrodnieniowy (degeneracyjny) – zwykle występuje u osób starszych, przyjmując łagodną odmianę (ześlizg do 30%). Za główną przyczynę w tym przypadku uznaje się naturalne procesy starzenia i towarzyszące im zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa.

• kręgozmyk patologiczny – dochodzi do niego w wyniku zmian właściwości mechanicznych kości, uwarunkowanych genetycznie lub zaburzeń w okresie wzrostu. Do ześlizgu może dojść także w efekcie różnego rodzaju schorzeń (np. nowotworów).

• kręgozmyk urazowy – jest konsekwencją urazu, w wyniku którego doszło do złamania łuku kręgowego.

Kręgozmyk – objawy i leczenie

Żeby zdiagnozować kręgozmyk, lekarz przeprowadza obszerny wywiad medyczny z pacjentem, a następnie przechodzi do badania fizykalnego. Celem potwierdzenia podejrzeń, kieruje chorego na RTG, by zobaczyć odcinek lędźwiowy kręgosłupa lub inny rejon, w którym pacjent odczuwa ból. Ważne jest, żeby przekazać lekarzowi dokładne informacje o swoim stanie zdrowia i opisać występujące objawy. Kręgozmyk, poza bólem, zwiastują także inne symptomy:

• przykurcze i zaburzenia czucia w kończynach dolnych,

• osłabienie odruchów i siły mięśniowej nóg,

• zaburzenia wypróżniania,

• rwa kulszowa,

• zaburzenia chodu (u chorych z zaawansowanym stopniem kręgozmyku).

Leczenie kręgozmyku

Ze względu na postępujący charakter choroby, dochodzi do nasilenia objawów, dlatego bardzo ważne jest, aby w przypadku stwierdzenia kręgozmyku, jak najszybciej rozpocząć leczenie. Warto wiedzieć, że współczesna medycyna umożliwia wyleczenie, jednak jest to dość złożony proces. Przy niższych stopniach ześlizgu stosuje się głównie leczenie zachowawcze, rehabilitację (kinezyterapię oraz ćwiczenia) i leczenie farmakologiczne (chorzy przyjmują leki przeciwbólowe, przeciwzapalne oraz zwiotczające). U pacjentów z zaawansowanym kręgozmykiem często jedynym wyjściem bywa leczenie operacyjne.

Kręgozmyk – ćwiczenia

Jakie ćwiczenia warto wykonywać w przypadku kręgozmyku? Głównie wzmacniające mięśnie i zwiększające zakres ruchu, jednak wcześniej należy skonsultować ich rodzaj z lekarzem lub fizjoterapeutą. Oto kilka przykładowych propozycji – do ćwiczeń potrzebujesz jedynie maty oraz piłki rehabilitacyjnej:

1. Połóż się na plecach na macie i wyprostuj nogi. Następnie przyciągaj kolana na przemian do klatki piersiowej, zatrzymując ciało w skrajnej pozycji na kilka sekund. Ćwiczenie należy wykonywać po 10-15 razy na każdą kończynę.

2. Leżąc na plecach, stopy oprzyj na piłce. Powoli unoś biodra do linii łączącej kolana i barki, próbując przesunąć piłkę w kierunku pośladków.

3. Będąc w pozycji na plecach, zegnij nogi w kolanach i dociskaj kręgosłup lędźwiowy do podłoża przez ok.5 sekund. Ćwiczenie powtórz 15 razy.

Sprawdź teraz Punkty spustowe - poznaj ich tajemnicę!

Punkty spustowe, zwane również jako trigger points, są określonymi obszarami mięśni, które reagują na różnego rodzaju bodźce, takie jak ucisk, napięcie czy stres. Charakteryzują się one nadmiernym napięciem włókien mięśniowych, które prowadzi do powstania bólu o charakterze punktowym lub promieniującym.

Podsumowanie

Kręgozmyk to schorzenie o charakterze postępującym, dlatego nigdy nie należy bagatelizować dolegliwości bólowych kręgosłupa. Jeśli tylko się pojawią, a w dodatku towarzyszą im także inne objawy, koniecznie zgłoś się do lekarza. Pamiętaj, żeby przestrzegać zaleceń i regularnie ćwiczyć. Wszystkie akcesoria, potrzebne do domowych treningów znajdziesz w sklepie 4FIZJO – zapraszamy!

Bibliografia: 

1. Krasuski M. Algorytm postępowania diagnostyczno-leczniczego w zespołach bólowych kręgosłupa. Rehabilitacja Medyczna 2005

2. Krasuski M. Postępowanie diagnostyczno-lecznicze w zespołach bólowych kręgosłupa. w: Pop T, Obodyński K. (red.) Fascynacje Rehabilitacją, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, 2010

3. Borejko M. Dziak A. Badanie Radiologiczne w Ortopedii. PZWL Warszawa 1988.

Producent: 4FIZJO Group sp. z o.o. | Autoryzowany przedstawiciel: 4FIZJO Group sp. z o.o. | Podmiot prowadzący reklamę: 4FIZJO Group sp. z o.o.

ZASTOSOWANIE: Taśmy mogą być wykorzystywane do treningu mającego na celu poprawę siły grup mięśniowych osłabionych wskutek unieruchomienia pourazowego, pozabiegowego, a także w przypadku schorzeń neurologicznych. Różnorodność taśm pozwala na ich wykorzystanie w terapii niestabilności kręgosłupa oraz innych stawów, w ćwiczeniach korekcji postawy, treningu koordynacji i poprawy ogólnej sprawności fizycznej. Poprzez różne ćwiczenia z użyciem taśmy można osiągnąć poprawę siły mięśniowej i stabilizacji stawów. Taśma może służyć do treningu profilaktycznego, pomagając zapobiec kontuzjom.

PRZECIWWSKAZANIA: Występowanie bólu podczas użytkowania; Stany ostre, świeżo po zwichnięciu stawu lub złamaniu kości; Obrzęki; Uczulenie na lateks; Zmiany skórne w wyniku grzybicy, chorób zakaźnych, wysypki; Wrażliwa i delikatna skóra np. u pacjentów z cukrzycą lub problemami krążenia; Nowotwory (bez zgody lekarza).

ZASTOSOWANIE: Ćwiczenia z piłką rehabilitacyjną mogą być pomocne w poprawie sprawności, siły i kondycji. Poprzez odpowiednio dobrane ćwiczenia piłka rehabilitacyjna może wpływać na poprawę twojej postawy ciała, wzmacnianie mięśni głębokich oraz tonizować napięcie mięśniowe. Z jej pomocą wykonasz ćwiczenia rehabilitacyjne, trening medyczny czy ogólnorozwojowe.

PRZECIWWSKAZANIA: Zaburzenia równowagi; Waga przekraczająca 150 kg.

ZASTOSOWANIE: Taśmy oddziałują na receptory bólu, układ chłonny oraz mięśnie i stawy. Wykorzystanie taśm do kinesiotapingu, zwiększa przestrzeń pomiędzy skórą, a warstwą powięziową i mięśniami. Ułatwia w ten sposób przepływ chłonki, a więc drenaż limfatyczny oklejonej okolicy. Dodatkowo pobudza receptory czuciowe w skórze, działając na układ nerwowy przeciwbólowo. Wspomaga odżywienie mięśni, a to pozwala na lepszą ich pracę i szybszą regenerację. Odpowiednio przyklejona taśma pomaga korygować nieprawidłowe położenie stawu. Metoda oklejania jest nieinwazyjna i bezpieczna dlatego może być stosowana również u kobiet w ciąży i dzieci.

PRZECIWWSKAZANIA: Rany, infekcje, różnego rodzaju odczyny zapalne skóry; Ostre infekcje o idiopatycznym pochodzeniu; Tętniaki; Nowotwory; Niezrośnięte złamania; Ostra faza reumatyzmu; Zakrzepica żył głębokich; Niewydolność krążenia w stadium III lub IV według NYHA; Cukrzyca; Łuszczyca; Żylaki; Świeże blizny pooperacyjne; Świeże tatuaże.