Punkty spustowe - poznaj ich tajemnicę!

Punkty spustowe - przyjrzyjmy się im bliżej.

Punkty spustowe, zwane również jako trigger points, są określonymi obszarami mięśni, które reagują na różnego rodzaju bodźce, takie jak ucisk, napięcie czy stres. Charakteryzują się one nadmiernym napięciem włókien mięśniowych, które prowadzi do powstania bólu o charakterze punktowym lub promieniującym. Powstawanie punktów spustowych jest wynikiem złożonych mechanizmów, które obejmują zarówno czynniki fizyczne, jak i neurologiczne. Należą do nich urazy mięśni, przeciążenie, nieprawidłowa postawa ciała, stres emocjonalny oraz niedobory żywieniowe. Zaburzenia w prawidłowym działaniu układu nerwowo-mięśniowego oraz zmiany w mikrostrukturze mięśni odgrywają również istotną rolę w codziennym funkcjonowaniu, dlatego ważne jest, aby zapobiegać i odpowiednio leczyć punkty spustowe.

Czym są punkty spustowe??

Mięśniowo–powięziowe punkty spustowe to określone obszary mięśni, w których dochodzi do nadmiernego napięcia włókien mięśniowych. Napięcie to powoduje ból o charakterze punktowym lub promieniującym i jest czułe na docisk. Punkty spustowe to miejsca szczególnie wrażliwe na bodźce, takie jak ucisk mechaniczny, napięcie czy stres, co może wywoływać reakcję bólową oraz inne nieprzyjemne objawy. Punkt spustowy jest zazwyczaj mniejszy niż otaczające go obszary mięśniowe i może być łatwy do zlokalizowania lub może występować jako utajony punkt spustowy, trudny do wyczucia.

Występowanie punktów spustowych można zauważyć w różnych mięśniach ciała, zarówno powierzchownych, jak i głębokich. Punkty spustowe powstają przez takie czynniki jak:

• przeciążenie mięśni,

• urazy,

• nieprawidłowa postawa ciała,

• stres,

• zaburzenia mikrostruktury mięśni poddanych długotrwałemu wzmożonemu napięciu.

Wielu pacjentów może je posiadać, nawet bez doświadczania silnego bólu, co utrudnia ich rozpoznanie podczas terapii punktów spustowych. Dlatego istotne jest zrozumienie znaczenia mapy punktów spustowych, która pomaga w identyfikacji i leczeniu tych obszarów.

Rodzaje punktów spustowych zależne są od ich charakterystyki i lokalizacji. Pierwszym rodzajem są aktywne punkty spustowe, które powodują odczuwalny ból. Inne objawy występują zarówno w obszarze punktu, jak i promieniują do innych części ciała. Drugim rodzajem są utajone punkty spustowe, które nie powodują odczuwalnego bólu, ale mogą ograniczać zakres ruchu i prowadzić do dyskomfortu.

Nie odczuwanie punktu spustowego, mimo ograniczonej ruchomości nie oznacza, że problem nie występuje. Punkty utajone w dłuższym czasie stają się aktywne, a ich rozluźnianie jest znacznie trudniejsze. Terapia punktów spustowych w obrębie mięśnia powinna obejmować zarówno punkty spustowe aktywne, jak i te wyciszone. 

Punkty spustowe - przebieg schorzenia

Pierwszym etapem jest powstawanie punktów spustowych. Czynniki takie jak przeciążenie mięśni, urazy, nieprawidłowa postawa ciała czy stres, prowadzą do tworzenia się napiętych obszarów mięśniowych i powstania punktu spustowego.

Obszary te stają się miejscem nadmiernego napięcia włókien mięśniowych, co prowadzi do powstania punktów spustowych. W tej fazie mogą występować różne objawy, takie jak początkowy, lekki lub znikomy ból, sztywność mięśni, czy ograniczona ruchomość - utajony punkt spustowy.

Kolejnym etapem jest rozwój punktów spustowych aktywnych. Jeśli czynniki powodujące nadmierną aktywność i napięcie mięśni nie są usuwane, punkty spustowe mogą się pogłębiać. Obszary napięcia mięśniowego mogą powiększać się, co prowadzi do silnego bólu, który często jest promieniujący do innych części ciała, np. przez całą kończynę górną. Lokalizacja bolących punktów nie jest przypadkowa, a terapia punktów spustowych powinna być przemyślana i opracowana wraz z fizjoterapeutą. Jeden, duży pierwotny punkt spustowy jest w stanie zainicjować wiele mniejszych i czasowo słabiej aktywnych ognisk bólowych, są to tzw. punkty satelitarne.

Nieleczone punkty spustowe mogą prowadzić do trwale uszkodzonych włókien tkankowych oraz do znacznego ograniczenia ruchomości. Terapia punktów spustowych polega rozluźnieniu wszystkich problematycznych części ciała, a najlepszą formą uwalniania mięśniowo–powięziowych punktów spustowych jest leczenie uciskiem, a także masażem zaczynając od mniejszych punktów spustowych, idąc dalej do głównego punktu spustowego.

Punkty spustowe - mapa punktów spustowych

Mapa punktów spustowych stanowi zbiór informacji diagnostycznych, opartych na kompleksowych badaniach anatomii i obserwacjach klinicznych, ukazujących specyficzne obszary ciała, w których najczęściej lokalizują się punkty spustowe. Mapa punktów spustowych to unikatowe narzędzie wykorzystywane w terapii manualnej umożliwiające terapeucie precyzyjne identyfikowanie i skuteczne leczenie tych obszarów. Lokalizacja punktów spustowych jest zależna od wielu czynników, ale można je wyczuć po krótkim instruktażu.

W domowych warunkach możesz również wdrożyć terapię punktów spustowych. Wykorzystaj do tego gładką piłkę i matę do ćwiczeń. Połóż się na macie i delikatnie przesuwaj piłką po danej części ciała. Jeśli znajdziesz bolący, aktywny punkt spustowy przytrzymaj piłkę w danym miejscu przez 20 sekund, aż poczujesz rozluźnienie. Powtarzaj ten proces do całkowitego uczucia rozluźnienia. Możesz też użyć rollera, aby kompleksowo rozmasować większą grupę mięśniową.

Oto najczęstsze miejsca, gdzie punkty spustowe występują:

• punkty spustowe na karku, głowie i szyi - odpowiadają za promieniowanie bólu do głowy, skroni, oczu i mogą powodować szumy uszne, odpowiedzialne są również za napięciowe bóle głowy;

• punkty spustowe na plecach - powodują ból promieniujący lub kłujący w okolicach łopatek i lędźwi. Występują najczęściej w mięśniu czworobocznym pleców i mogą one powodować ból pleców, sztywność, trudności w wykonywaniu ruchów oraz promieniujący ból w okolicach ramion i klatki piersiowej;

• punkty spustowe biodra - mogą występować w mięśniach pośladkowych, takich jak mięsień gruszkowaty, mięsień prosty uda czy mięsień biodrowo-lędźwiowy. Ich obecność może powodować ból i dyskomfort w okolicy pośladków oraz promieniować wzdłuż nóg;

• punkty spustowe kończyny dolnej - najczęściej powstają w obrębie brzuśca mięśnia trójgłowego łydki. Mogą one powodować ból, skurcze mięśni, uczucie zmęczenia oraz trudności w chodzeniu. Punkty spustowe mogą zmieniać naturalną biomechanikę ruchu przebiegu włókien mięśniowych.

Sprawdź teraz Czy akupresura jest skuteczna? Przyjrzyjmy się jej bliżej.

Akupresura to starożytna metoda leczenia i terapii, która wywodzi się z tradycyjnej medycyny chińskiej. Przez wieki była stosowana w celu łagodzenia różnych dolegliwości i poprawy zdrowia.

Podsumowanie

Punkty spustowe to miejsca znacznie bardziej tkliwe i wyczulone na docisk, poprzez nadmierne napięcie, jakie występuje w danej grupie mięśniowej. Powstają one z różnych powodów, a najczęściej poprzez przeciążenia. Najlepszą formą terapii jest masaż punktów spustowych oraz odpowiednia terapia manualna punktów spustowych u fizjoterapeuty, czy też nakłuwanie punktów spustowych. Warto wdrożyć do swojej codziennej rutyny automasaż, aby zniwelować nadmierne napięcie i rozluźnić bolesne zgrubienia.

Źródła:

1. Do TP, Heldarskard GF, Kolding LT, Hvedstrup J, Schytz HW. Myofascial trigger points in migraine and tension-type headache. J Headache Pain. 2018 Sep 10;19(1):84.

2. Moraska AF, Schmiege SJ, Mann JD, Butryn N, Krutsch JP. Responsiveness of Myofascial Trigger Points to Single and Multiple Trigger Point Release Massages: A Randomized, Placebo Controlled Trial. Am J Phys Med Rehabil. 2017 Sep;96(9):639-645.

3. Alvarez DJ, Rockwell PG. Trigger points: diagnosis and management. Am Fam Physician. 2002 Feb 15;65(4):653-60. PMID: 11871683.

Producent: 4FIZJO Group sp. z o.o. | Autoryzowany przedstawiciel: 4FIZJO Group sp. z o.o. | Podmiot prowadzący reklamę: 4FIZJO Group sp. z o.o.

ZASTOSOWANIE: Wałek do masażu to wyrób służący do autoterapii w postaci punktowego i precyzyjnego automasażu wybranych partii ciała. Regularne stosowanie wałka do masażu przyczynia się do zmniejszenia ryzyka kontuzji i urazów podczas aktywności fizycznych. Dzięki lekkiej wadze i małym rozmiarom produkt idealnie sprawdzi się podczas zajęć rehabilitacyjnych, w pracy oraz domu.

PRZECIWWSKAZANIA: Otwarte rany; Wylewy krwi z naczyń krwionośnych; Miejsca z brakiem zachowanej ciągłości tkanek; Automasaż punktów kostnych, stawów i kości; Nadmierny dyskomfort taki jak zawroty głowy, spadek ciśnienia krwi lub inne nieprawidłowości w trakcie użytkowania; Zmiany skórne w wyniku grzybicy, chorób zakaźnych, wysypki; Wrażliwa i delikatna skóra np. u pacjentów z cukrzycą lub problemami krążenia; Nowotwory (bez zgody lekarza).

Producent: 4FIZJO Group sp. z o.o. | Autoryzowany przedstawiciel: 4FIZJO Group sp. z o.o. | Podmiot prowadzący reklamę: 4FIZJO Group sp. z o.o.

ZASTOSOWANIE: Maty do akupresury są pomocnym narzędziem w leczeniu bólu kręgosłupa, rwy kulszowej, wspomagają rozluźnienie napiętych mięśni pobudzając przy tym funkcjonowanie układu krwionośnego. Dzięki akcesoriom do akupresury, możemy wykonać taki masaż samodzielnie w domu. Do domowego masażu wystarczy mata do akupresury lub poduszka. Są one wyposażone w rozetki z punktami uciskającymi - tzw. kolcami, wykonanymi z tworzywa sztucznego.

PRZECIWWSKAZANIA: Pacjenci poniżej 16 roku życia; Ciąża i karmienie; Zaburzenia krzepliwości (hemophilia); Stosowanie leków przeciwzakrzepowych; Zmiany skórne w wyniku grzybicy, chorób zakaźnych, wysypki; Oparzenia i rany; Wrażliwa i delikatna skóra np. u pacjentów z cukrzycą lub problemami krążenia; Nowotwory (bez zgody lekarza).

Producent: 4FIZJO Group sp. z o.o. | Autoryzowany przedstawiciel: 4FIZJO Group sp. z o.o. | Podmiot prowadzący reklamę: 4FIZJO Group sp. z o.o.

ZASTOSOWANIE: Piłki do masażu są narzędziem w zmniejszaniu miejscowych dolegliwości bólowych, rozluźnieniu nadmiernie napiętych mięśni. Dzięki temu można wykonywać masaż samodzielnie w domu. Dedykowana jest trenerom, fizjoterapeutom oraz osobom uprawiającym sport.

PRZECIWWSKAZANIA: Otwarte rany; Wylewy krwi z naczyń krwionośnych; Miejsca z brakiem zachowanej ciągłości tkanek; Automasaż punktów kostnych, stawów i kości; Nadmierny dyskomfort taki jak zawroty głowy, spadek ciśnienia krwi lub inne nieprawidłowości w trakcie użytkowania; Zmiany skórne w wyniku grzybicy, chorób zakaźnych, wysypki; Wrażliwa i delikatna skóra np. u pacjentów z cukrzycą lub problemami krążenia; Nowotwory (bez zgody lekarza).