Skręceniu stawu skokowego? Sprawdź, jak wygląda rehabilitacja

O czym się dowiesz?

Skręcenie stawu skokowego, zwane również zwichnięciem, jest jednym z najczęstszych urazów układu mięśniowo-szkieletowego. Borykają się z nim szczególnie sportowcy oraz osoby aktywne fizycznie. Skręcenie prowadzi zazwyczaj do bólu, obrzęku i ograniczenia ruchomości, co wymaga odpowiedniej rehabilitacji, aby przywrócić pełną funkcjonalność stawu. Z mojego wpisu dowiesz się, jak wygląda rehabilitacja i co możesz zrobić na własną rękę, by jak najszybciej zapomnieć o bólu.

Zobacz też: Jak działa mata do akupresury?

Masaż akupresurowy od wieków jest stosowany w tradycyjnej medycynie chińskiej. Teraz możesz wykonać go również samodzielnie, sięgając po matę do akupresury. Regularne stosowanie maty pozwoli Ci wyeliminować...

Skręcenie stawu skokowego – przyczyny i objawy tego bolesnego urazu

Do skręcenia stawu skokowego najczęściej prowadzi nagły, niekontrolowany ruchu stopy, który przekracza fizjologiczne granice ruchomości Twojego stawu. Na liście przyczyn tego urazu znajdziesz nagłe zmiany kierunku podczas biegu, skoki i lądowania na nierównym podłożu, a także upadki, które powodują nieprawidłowe ustawienia stopy. Nie przykładasz zbytniej uwagi do swojego obuwia? To błąd! Musisz wiedzieć, że niewłaściwe lub takie, które nie zapewnia odpowiedniego wsparcia dla stawu skokowego, też może prowadzić do bolesnego skręcenia.

Objawy skręcenia stawu skokowego mogą różnić się w zależności od stopnia urazu, który klasyfikuje się na następująco:

• I stopień: lekkie naciągnięcie więzadeł, które prowadzi do niewielkiego obrzęku i minimalnego bólu;
• II stopień: częściowe naderwanie więzadeł, które powoduje umiarkowany obrzęk, ból oraz trudności w chodzeniu;
• III stopień: całkowite zerwanie więzadeł, znaczny obrzęk, silny ból, niestabilność stawu.

To skręcenie – co dalej? Poznaj przykładowy plan rehabilitacji

Celem każdego fizjoterapeuty po skręceniu stawu skokowego jest w pierwszej kolejności zmniejszenie bólu i obrzęku u pacjenta. Po ustąpieniu uporczywych objawów pracujemy nad przywróceniem pełnej ruchomości stawu i wzmocnieniem mięśni wokół stawu skokowego. Dzięki temu osiągniemy również poprawę propriocepcji i koordynacji, co jest niewykle istotne w prewencja nawrotów urazu. Nikt nie lubi mierzyć się kilka razy z tym samym problemem, prawda? Dlatego podczas terapii robimy wszystko, by zmniejszyć ryzyko, że powróci.

Plan terapii z fizjoterapeutą zazwyczaj podzielony jest na cztery fazy, które charakteryzują się zarówno innym celem terapii, jak również wykorzystywanymi metodami. Takie podejście zwiększa szansę na szybki powrót do sprawności.

Faza ostra (1-7 dni), której celem jest redukcja bólu i obrzęku, a także ochrona uszkodzonego stawu. W tej fazie kieruję się protokołem P.E.A.C.E. & L.O.V.E. Brzmi tajemniczo? Poszczególne litery to instrukcja, jak należy postępować, by nie pogorszyć swojego stanu:

P (Protection) – ochrona: unikaj dalszych urazów poprzez odpoczynek i minimalizację obciążenia stawu;

E (Elevation) – uniesienie: utrzymuj stopę uniesioną powyżej poziomu serca, aby zmniejszyć obrzęk;

A (Avoid anti-inflammatory modalities) – unikaj środków przeciwzapalnych. Wczesne stosowanie leków przeciwzapalnych może opóźniać naturalne procesy gojenia;

C (Compression) – kompresja: zastosowanie bandażu elastycznego w celu zmniejszenia obrzęku;

E (Education) – edukacja: informowanie pacjenta o znaczeniu aktywnego zaangażowania w proces rehabilitacji.

Faza podostra (7-21 dni) – tu chcemy przywrócić zakresu ruchu, a następnie rozpocząć wzmacnianie mięśni. W tym celu kontynuujemy protokół P.E.A.C.E. & L.O.V.E.

L (Load) – obciążenie: wprowadzenie odpowiedniego obciążenia, aby stymulować proces gojenia i wzmacniania tkanek;

O (Optimism) – optymizm: pozytywne nastawienie pacjenta jest kluczowe dla skutecznej rehabilitacji;

V (Vascularisation) – waskularyzacja: wprowadzenie ćwiczeń aerobowych niskiej intensywności, aby poprawić przepływ krwi;

E (Exercise) – ćwiczenia: aktywne ćwiczenia wzmacniające i rozciągające.

Rehabilitacja funkcjonalna i powrót do pełnej aktywności

W dalejszej kolejności przechodzimy do faza rehabilitacji funkcjonalnej (3-6 tygodni), która ma na celu pełne przywrócenie siły i stabilności stawu oraz poprawę propriocepcji. W tym celu wykonujemy zaawansowane ćwiczenia wzmacniające: ćwiczenia dynamiczne z obciążeniem, np. przysiady na jednej nodze czy podskoki, ćwiczenia na niestabilnym podłożu, np. stojące na jednej nodze na poduszce sensomotorycznej czy ćwiczenia w wodzie, które redukują obciążenie stawu.

Rehabilitacja kończy się fazą powrotu do pełnej aktywności (6-12 tygodni), czyli przygotowaniem stawu do aktywności sportowej. Ważną rolę pełni tu także prewencja nawrotów. W tym celu wykonujemy ćwiczenia specyficzne dla danej dyscypliny sportowej: skoki, biegi, zmiany kierunku ruchu. W tym okresie sprawdzi się również praca nad stabilizacją całego ciała, np. ćwiczenia na piłce rehabilitacyjnej oraz trening funkcjonalny, czyli symulacja rzeczywistych sytuacji sportowych, które wymagają szybkich zmian kierunku i obciążenia stawu.

Skręcenie stawu skokowego a autoterapia

W przypadku tego urazu niezwykle ważna jest autoterapia, czyli ćwiczenia, które z powodzeniem możesz wykonywać sam/a we własnym domu, aby wspomóc proces rehabilitacji. Są one na tyle proste, że z pewnością dasz sobie radę, nawet jeśli nigdy wcześniej nie ćwiczyłaś/eś bez pomocy fizjoterapeuty. Wystarczy, że postawisz na regularne:

• rozciąganie: delikatne rozciąganie ścięgna Achillesa i mięśni łydki;
• ćwiczenia zakresu ruchu: codzienne ruchy okrężne stopy i zginanie stawu;
• ćwiczenia wzmacniające: wzmacnianie mięśni poprzez podnoszenie palców stopy (stanie na palcach) oraz ćwiczenia z użyciem taśm oporowych.

Pomocny będzie również regularny automasaż stawu skokowego np. przy użyciu wałka piankowego lub piłeczki do masażu. Pomoże Ci on rozluźnić mięśnie i zmniejszyć napięcia.

Rehabilitacja po skręceniu stawu skokowego jest kluczowa dla powrotu do pełnej sprawności i uniknięcia przewlekłych problemów. Proces ten wymaga kompleksowego podejścia, obejmującego redukcję bólu i obrzęku, przywrócenie ruchomości, wzmocnienie mięśni oraz poprawę propriocepcji. Współpraca z fizjoterapeutą, regularne wykonywanie zaleconych ćwiczeń oraz stosowanie odpowiednich technik autoterapii są niezbędne dla skutecznej rehabilitacji. Właściwy plan terapii pomoże Ci przywrócić pełną funkcjonalność stawu skokowego i wrócić do aktywności fizycznej bez ryzyka nawrotów.

Bibliografia:

• Białoszewski, D., Woźniak A., Rehabilitacja po urazach stawu skokowego [w:] „Rehabilitacja Medyczna”, (2014), 18(1), 5-12
• Czamara, A., Mazur, T., Postępowanie fizjoterapeutyczne w skręceniach stawu skokowego [w:] „Medycyna Sportowa”, (2016), 32(3), 189-195
• Dąbrowski, M., Wiśniewski, P., Znaczenie propriocepcji w rehabilitacji stawu skokowego [w:] „Postępy Rehabilitacji”,(2019), 33(4), 225-231
• Kowalski, R., Nowak, Z., Ćwiczenia propriocepcyjne w rehabilitacji stawu skokowego [w:] „Fizjoterapia Polska”, (2018), 18(3), 123-130