Rehabilitacja po mastektomii – na czym polega?

O czym się dowiesz?

Diagnoza raka piersi jest doświadczeniem, które burzy poczucie stabilizacji i bezpieczeństwa. Warto jednak pamiętać, że odpowiednio dobrana terapia często prowadzi do całkowitego wyleczenia. Jedną z metod leczenia raka piersi jest mastektomia, czyli zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu jednej lub obu piersi. Czasami obejmuje także węzły chłonne oraz powięzi otaczających mięśni, najczęściej mięśnia piersiowego. Po operacji kluczową rolę odgrywa fizjoterapia. Skupia się ona na mobilizacji blizny, drenażu limfatycznym, wzmacnianiu osłabionych mięśni, a także na zapobieganiu przykurczom. Powrót do pełnej sprawności wymaga cierpliwości i przestrzegania zaleceń lekarza. Nie należy natychmiast dążyć do przywrócenia trybu życia sprzed operacji, ponieważ może to przynieść negatywne skutki. Kluczem jest stopniowe zwiększanie aktywności zgodnie z planem terapeutycznym i wskazówkami zawartymi w poniższym wpisie. Pamiętaj, że jesteś silna i dasz radę.

Zobacz też: Jak działa mata do akupresury?

Masaż akupresurowy od wieków jest stosowany w tradycyjnej medycynie chińskiej. Teraz możesz wykonać go również samodzielnie, sięgając po matę do akupresury. Regularne stosowanie maty pozwoli Ci wyeliminować...

Pierwsze etapy fizjoterapii po mastektomii

Pierwszy etap to czas pomiędzy pierwszą, a trzecią dobą po zabiegu. Aktywność, jaką wykonuje się po tym momencie, obejmuje ćwiczenia oddechowe i przeciwzakrzepowe. Dlaczego są one tak ważne?

• Po zabiegu organizm jest wyczerpany, a zastosowane znieczulenie osłabia jego funkcjonowanie, dlatego konieczny jest czas na regenerację. Ćwiczenia aktywnego kaszlu są pomocne w odkrztuszaniu wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych.
• Ucisk opatrunku może utrudniać swobodne oddychanie i ograniczać prawidłowe rozszerzanie się tkanki płucnej. Dlatego warto wykonywać ćwiczenia oddechowe, które pomagają w poprawie oddychania przez nos oraz aktywizują pomocnicze mięśnie oddechowe.
• W pierwszej dobie po operacji zaleca się przyjmowanie pozycji półsiedzącej. Taka pozycja zmniejsza ryzyko powstawania zakrzepów i zatoru płucnego.
• Niezwykle ważne jest również odpowiednie ułożenie operowanej kończyny na specjalnym klinie antyobrzękowym, z wierzchołkiem skierowanym pod pachę, co wspomaga proces redukcji obrzęków.

W tym czasie możesz wykonywać także ćwiczenia o niskiej intensywności. W leżeniu na plecach trenuj rękę i staw łokciowy – zaciskaj i rozluźniaj dłoń, następnie rozszerzaj i łącz palce. Oba ruchy powtarzaj co najmniej 30 razy. Możesz także dotykać ręką bark, a potem odkładać ją na klin. Podczas wykonywania ruchów oddychaj swobodnie. Przy tym ćwiczeniu również wykonuj 30 powtórzeń.

Drugi etap obejmuje czas od czwartej do szóstej doby po zabiegu. W tym czasie możesz wykonywać te same ćwiczenia, co do tej pory. Dodatkowo wykonuj ruchy stawu ramiennego w pozycji siedzącej.

• Siedząc, unoś barki ku górze tak, jakby Ci było wszystko jedno. Nie zapomnij się przy tym uśmiechać, bo przecież robisz to dla zdrowia. Potem wykonuj krążenie barków do tyłu. Oba ćwiczenia powtarzaj 30 razy – nie oszczędzaj się, jednak kontroluj zmęczenie. To nie czas na intensywny wysiłek.

Do trzeciego etapu zaliczamy czas od siódmej do dziewiątej doby po zabiegu. Do poprzednio wykonywanych ćwiczeń dodaje się kolejne obciążenia. Są to ćwiczenia samowspomagane – najczęściej z laską gimnastyczną – i ćwiczenia we wszystkich płaszczyznach.

• Złap laskę gimnastyczną na całej jej szerokości. Wyprostuj łokcie i z wydechem unieś ją w górę nad głowę. Następnie opuść ramiona z wydechem tak, by laska była na wysokości klatki piersiowej. Tę kombinację ruchów powtórz 10-15 razy.
• Stań przodem do ściany. Ułóż ręce na ścianie na wysokości klatki piersiowej. Przesuń palcami w górę, a potem w dół. Wykonuj to ćwiczenie powoli, 5 razy.

Blizna się zagoiła – co dalej?

Blizna po mastektomii jest rozległa, a jej wielkość ma znaczący wpływ na proces gojenia tkanek. Jest on długotrwały, jednak już w pierwszej fazie można podjąć działania, które go przyspieszą. Już od pierwszych dni po operacji zaleca się delikatne dotykanie blizny przez opatrunek. Ważne jest jednak, aby unikać metod, które mogą nadmiernie skręcać lub wykręcać tkanki, ponieważ może to je obciążać i zakłócać proces gojenia. Sam dotyk ma działanie terapeutyczne – pozwala na oswojenie się z własnym ciałem, szczególnie gdy podczas operacji wprowadzono implant.

Gdy lekarz prowadzący potwierdzi, że blizna jest całkowicie wygojona, należy jak najszybciej rozpocząć jej mobilizację. Dlaczego jest to ważne? Już wyjaśniam. Mobilizacja blizny, choć może wydawać się abstrakcyjnym pojęciem, zapobiega powstawaniu przykurczów i osłabieniu mięśni, takich jak mięśnie piersiowe czy mięśnie odpowiedzialne za ruchy ramienia. Dzięki temu przyczynia się do szybszego i bardziej komfortowego powrotu do sprawności.

Pierwsze zabiegi mobilizacji blizny zazwyczaj są przeprowadzane przez fizjoterapeutę. Po uzyskaniu zgody lekarza na zastosowanie bardziej intensywnych technik, można wprowadzić zaawansowane metody terapii.

• Chwyt szczypcowy pozwala na bardziej intensywne opracowanie tkanek. Fizjoterapeuta, oceniając opór tkanek, identyfikuje miejsca, gdzie występują zrosty i skupia się na tych obszarach, aby skuteczniej pracować z blizną.
• Ruchy okrężne, wykonywane z różną siłą, przypominają techniki masażu klasycznego. Stosuje się je na całej długości blizny, co pozwala na równomierne opracowanie tkanek.
• Rolowanie blizny to technika, w której obie dłonie fizjoterapeuty formują szczypce, chwytając bliznę. Bliznę delikatnie unosi się i przesuwa, tak aby fałd skóry znajdował się między palcem wskazującym a kciukiem. Technika ta jest wykonywana na całym przebiegu blizny.
• Unoszenie skóry w okolicach blizny to metoda, która przynosi znaczące korzyści. Ważne jest jednak, aby dostosować intensywność do odczuć pacjenta. Skóra powinna stopniowo przyzwyczajać się do bodźców, a czas unoszenia należy wydłużać w miarę adaptacji tkanek.

Powyższe techniki, stosowane odpowiednio i pod nadzorem specjalisty, wspomagają proces regeneracji i poprawiają elastyczność tkanek, co jest kluczowe dla pełnego powrotu do sprawności.

Drenaż limfatyczny – autoterapia po mastektomii i sposób na obrzęk

Drenaż limfatyczny, oparty na specjalistycznych technikach, skutecznie pomaga odblokować zastoje limfy w okolicach kończyny górnej, barku i klatki piersiowej. Zabieg ten nie tylko przynosi ulgę w bólu, ale także wspomaga proces gojenia tkanek. Połączenie metod mobilizacji blizny i drenażu limfatycznego może znacząco przyspieszyć regenerację organizmu po mastektomii.

Efekty drenażu limfatycznego są bardzo pozytywne, ale pojedynczy zabieg wykonany przez profesjonalistę nie wystarczy, ponieważ efekt działania drenażu nie utrzymuje się długo. Dlatego ważne jest, aby kontynuować terapię w domu, przestrzegając zaleceń specjalisty. Jak poprawnie wykonywać automasaż chłonny, który przynosi korzyści? Już wyjaśniam.

• Przed przystąpieniem do autodrenażu powinno się umieścić kończynę na podwyższeniu. Warunkiem koniecznym jest to, by mięśnie były rozluźnione. Nie może być to ustawienie na ścianie lub niepewnym podłożu. Ustawienie kończyny powinno wynosić około 45 stopni od podłoża. Zapewnia to swobodne krążenie limfy.
• Zarezerwuj odpowiedni czas na wykonanie automasażu. Najlepsze skutki przynosi ten wykonywany dwa razy dziennie, przez co najmniej 7-10 minut. Nie przyspieszaj, nie wykonuj ruchów gwałtownie. Wszystkie ruchy wykonuj w kierunku serca.
• Głównym ruchem, jakiego będziesz używać, jest głaskanie. Jest to najdelikatniejsza forma, odpowiednia dla prowadzenia limfy w kierunku dużych węzłów chłonnych.

Wiesz już, jak przygotować się do drenażu, teraz czas opisać sam zabieg.

• Rozpocznij od barku. Wykonuj delikatne, koliste ruchy, unikając nadmiernego nacisku, aby nie przegrzać tkanek. Skup się na tym, by mięśnie były w pełni rozluźnione, ponieważ napięcie może zmniejszyć skuteczność masażu.
• Przejdź do ramienia. Masuj obszar od stawu łokciowego w kierunku barku. Najpierw skup się na mięśniu dwugłowym (przód ramienia), a następnie na trójgłowym (tył ramienia). Staraj się wykonywać ruchy płynnie i delikatnie, zgodnie z kierunkiem przepływu limfy.
• Skup się na przedramieniu. Masuj przedramię, zaczynając od nadgarstka i przesuwaj się w stronę łokcia. Jeśli trudno jest wykonać masaż obu stron jednocześnie, podziel je na dwie części: górną i dolną. Po zakończeniu wróć do ramienia, aby ponownie rozprowadzić limfę.
• Przejdź do dłoni. Masuj rękę, zaczynając od części grzbietowej, a następnie przechodząc do części wewnętrznej. Utrzymuj delikatny nacisk, aby uniknąć bólu lub nadmiernego rozgrzania tkanek.
• Zakończ masaż całej kończyny. Wykonuj ruchy od czubków palców aż do stawu barkowego, dbając o równomierne opracowanie wszystkich partii ręki.

Pamiętaj, aby wszystkie ruchy były płynne, delikatne i wykonywane w spokojnym tempie. Automasaż nie powinien powodować dyskomfortu ani zwiększać temperatury ciała. Regularne wykonywany pomoże poprawić przepływ limfy, zmniejszyć obrzęki i wspomóc regenerację tkanek. Do drenażu limfatycznego możesz wykorzystać także specjalne urządzenia, które zostały zaprojektowane tak, by profesjonalny masaż uciskowy można było wykonać samodzielnie w domowym zaciszu.

Rehabilitacja w przypadku mastektomii jest niezwykle ważna, jeśli chcesz odzyskać sprawność. Pamiętaj, by stosować się do wytycznych lekarza i fizjoterapeuty, systematycznie wykonywać ćwiczenia oraz korzystać z drenażu limfatycznego. A w domowym zaciszu regularnie wykonuj automasaż. Czas poświęcony samej sobie szybko zaprocentuje i, co najważniejsze, nic nie kosztuje!