Ból głowy po wysiłku fizycznym – czy to powód do niepokoju?

O czym się dowiesz?

Dlaczego czasem nawet najbardziej zaprawieni sportowcy skarżą się na uporczywy ból głowy po wysiłku? Z tego artykułu dowiesz się też, co mówią na ten temat badania, jakie czynniki mogą mieć wpływ na takie dolegliwości i jak zadbać o to, by nie przeszkadzały one w osiąganiu sportowych celów.

Sprawdź teraz Przeciążenie mięśni – jak samodzielnie pozbyć się bólu po treningu

Zmęczenie mięśni jest spowodowane nie tylko treningiem siłowym. Każdy sport uprawiany często może powodować przetrenowanie, gdy w Twojej codzienności brakuje odpoczynku. Taka sytuacja nie powinna mieć miejsca! Zdrowa i świadoma praca ze swoim ciałem opiera się nie tylko na ułożeniu odpowiedniego planu treningowego.

Dlaczego po ćwiczeniach boli głowa?

Zacznijmy od podstaw – nie każdy ból głowy po wysiłku fizycznym jest taki sam. W literaturze medycznej wyróżnia się dwa główne rodzaje: pierwotny i wtórny. Pierwszy jest zwykle niegroźny, choć uciążliwy, drugi może być sygnałem poważniejszych problemów zdrowotnych.

Pierwotny ból głowy (Primary Exercise Headache, PEH) pojawia się podczas lub zaraz po intensywnej aktywności fizycznej, takiej jak bieganie, jazda na rowerze czy podnoszenie ciężarów. Trwa od kilku minut do nawet kilkunastu godzin. Często przypomina migrenę – jest pulsujący i obustronny, choć rzadko towarzyszą mu nudności czy zaburzenia widzenia.

Według badań epidemiologicznych przeprowadzonych w Japonii, pierwotny ból głowy częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Co ciekawe, jedno z badań wykazało, że aż 26% zawodowych kolarzy doświadczyło tego typu dolegliwości podczas wyścigów. Nie jest jasne, dlaczego występuje ta różnica płci, ale podejrzewa się, że może mieć to związek z hormonami i różnicami w reakcjach układu krążenia na wysiłek.

Z kolei wtórny ból głowy, choć na pierwszy rzut oka może wyglądać podobnie, wymaga zdecydowanie więcej uwagi. Jest zwykle wynikiem poważniejszych schorzeń, takich jak nadciśnienie, zapalenie zatok, a nawet krwotoku podpajęczynówkowego. Jeśli więc bólowi towarzyszą objawy takie jak sztywność karku, podwójne widzenie, zawroty głowy czy omdlenia, nie ma co zwlekać z wizytą u lekarza – tutaj czas odgrywa kluczową rolę.

Ból głowy po wysiłku fizycznym

Choć przyczyny pierwotnego bólu głowy nie są do końca poznane, badacze podejrzewają, że kluczową rolę odgrywa tutaj zwiększone ciśnienie wewnątrzczaszkowe. Podczas intensywnego wysiłku fizycznego naczynia krwionośne w mózgu rozszerzają się, aby dostarczyć więcej tlenu do tkanek. Jeśli jednak mechanizmy regulujące przepływ krwi zawodzą, może dojść do nagłego wzrostu ciśnienia i – w rezultacie – bólu głowy.

Inna teoria zakłada, że problemem może być nieprawidłowe działanie zastawek w żyłach szyjnych, które podczas wysiłku nie nadążają z odprowadzaniem krwi z mózgu. W jednym z badań aż 70% pacjentów z pierwotnym bólem głowy miało objawy niewydolności zastawek żylnych podczas testu z manewrem Valsalvy (czyli mówiąc po ludzku – mocnego parcia, które zwiększa ciśnienie w klatce piersiowej).

Odwodnienie a ból głowy

Odwodnienie to jedna z najczęstszych przyczyn powysiłkowego bólu głowy. W trakcie ćwiczeń organizm traci wodę i elektrolity, a jeśli ich nie uzupełnimy, może dojść do bólu głowy. Spadek poziomu płynów powoduje, że mózg „kurczy się”, odciągając od czaszki i drażniąc okoliczne nerwy. Rezultat? Pulsujący ból, który mija po nawodnieniu.

Jak temu zapobiec? Pij regularnie wodę – przed, po i w trakcie treningu. Jeśli ćwiczenia trwają dłużej niż godzinę lub odbywają się w upale, warto sięgnąć po napój izotoniczny, który uzupełni również utracone elektrolity. Ale uwaga – nie myl tego z napojami energetycznymi, chyba że chcesz, by skoczyło Ci ciśnienie i… cukier.

Elektrolity – dlaczego są tak ważne

Elektrolity, takie jak sód, potas i magnez, odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu mięśni i układu nerwowego. Ich niedobór może powodować nie tylko skurcze, ale też bóle głowy. Dlatego jeśli intensywnie się pocisz, warto zadbać o ich uzupełnienie.

Jak to zrobić? Poza wspomnianymi napojami izotonicznymi, dobrze sprawdzą się produkty takie jak banany, orzechy, nasiona i warzywa liściaste. Można też dodać odrobinę soli do wody – proste, a skuteczne.

Migrena a ból głowy po wysiłku

Tak, i to więcej, niż można by przypuszczać. U osób cierpiących na migreny wysiłek fizyczny może być zarówno zbawieniem, jak i przekleństwem. Z jednej strony regularna aktywność fizyczna bywa zalecana jako sposób na zmniejszenie częstotliwości napadów migrenowych. Z drugiej – intensywny wysiłek może sam w sobie wywołać ból głowy przypominający migrenę.

Jeśli więc zdarza Ci się mieć napady bólu głowy z towarzyszącą nadwrażliwością na światło czy dźwięki, warto skonsultować się z lekarzem. Czasem wystarczy zmiana rodzaju ćwiczeń lub dostosowanie ich intensywności, by uniknąć nieprzyjemnych dolegliwości.

Jak zapobiegać bólom głowy po treningu?

Istnieje kilka sprawdzonych sposobów, które mogą pomóc uniknąć powysiłkowym bólom głowy:

• Nawadniaj się odpowiednio: pij wodę przed, w trakcie i po treningu.
• Uzupełniaj elektrolity: szczególnie podczas intensywnych ćwiczeń w upale.
• Rozgrzewka i schładzanie: zawsze zaczynaj od rozgrzewki i kończ trening rozciąganiem.
• Dbaj o technikę: nieprawidłowa postawa podczas ćwiczeń może prowadzić do napięciowych bólów głowy.
• Unikaj przetrenowania: słuchaj swojego ciała i nie forsuj się nadmiernie.

Słuchaj swojego ciała

Zdecydowana większość dolegliwości głowy po wysiłku fizycznym nie jest powodem do niepokoju. Jeśli jednak ból występuje regularnie, jest intensywny lub towarzyszą mu niepokojące objawy, warto skonsultować się z lekarzem. Internista, neurolog lub kardiolog pomogą zdiagnozować przyczynę i, jeśli będzie to konieczne, zaproponują odpowiednie leczenie.

Warto pamiętać, że aktywność fizyczna ma mnóstwo korzyści zdrowotnych, ale – jak wszystko – powinna być uprawiana z umiarem i zgodnie z możliwościami organizmu. W końcu trening ma być źródłem satysfakcji, a nie kolejnych dolegliwości.