Nietrzymanie moczu? Sprawdź, jak zadbać o mięśnie dna miednicy

O czym się dowiesz?

Na przestrzeni lat dno miednicy stanowiło zapomnianą i wstydliwą część ciała, o której nikt nie chciał mówić głośno. Obecnie temat mięśni dna miednicy staje się coraz popularniejszy, a nietrzymanie moczu jest często diagnozowanym schorzeniem. I co najważniejsze, dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn, tych aktywnych fizycznie, jak również osób prowadzących siedzący tryb życia. Nietrzymanie moczu to duży problem – zarówno higieniczny, jak i społeczny. Towarzyszące mu objawy pozwalają ustalić klasyfikację, która dzieli się na: wysiłkowe nietrzymanie moczu, nietrzymanie z parć naglących oraz formy mieszane. Z tym problemem pomoże Ci nie tylko fizjoterapeuta uroginekologiczny. Możesz sięgnąć również po sposoby domowe. Jakie? Odpowiedź na to i wiele innych pytań znajdziesz w poniższym wpisie.

Sprawdź teraz Podnoszenie ma znaczenie – jak podnosić rzeczy, aby fizjoterapeuta za Tobą zatęsknił

Zdaje Ci się, że wiesz, jak podnosić ciężkie rzeczy z podłogi? W teorii nie ma w tym większej filozofii – pochylasz się, łapiesz siatki z zakupami i... właściwie to tyle. Ale jesteś pewny, że...

Anatomia mięśni dna miednicy – jakie to mięśnie?

Dno miednicy składa się z części kostnej (miednicy) oraz z mięśni krocza, które je okalają. Ich zadaniem jest podtrzymywanie narządów wewnętrznych, stabilizowanie miednicy oraz uczestniczenie w codziennych czynnościach: mikcji i defekacji. Mięśnie te pełnią istotną rolę w przypadku kobiet w ciąży – zarówno podczas ciąży, jak również w trakcie porodu i połogu. Praca mięśni dna miednicy jest niezwykle ważna i w dużej mierze zależy od ich elastyczności, a do najważniejszych mięśni tej części ciała zaliczamy:

• mięsień zwieracz zewnętrzny cewki moczowej, który znajduje się w obrębie mięśnia poprzecznego głębokiego krocza. Jego zadaniem jest uszczelniać cewkę moczową, więc jest on istotny w kontekście leczenia nietrzymania moczu;
• mięsień łonowo-guziczny, który przyczepiony jest do kości łonowych, zaś kończy się na kości guzicznej (ostatni odcinek kręgosłupa). Najistotniejsza rola tego mięśnia to amortyzacja podczas kaszlu, ale odpowiada on również za obniżanie dna miednicy podczas wypróżniania i porodu;
• mięsień łonowo-odbytniczy, który przebiega od dolnych gałęzi kości łonowej – u kobiety biegnie wzdłuż ściany pochwy do odbytu, u mężczyzn zahacza o dolną część prostaty. Dba on o ściany jelita podczas wzrostu ciśnienia (np. podczas gazów);
• mięsień guziczny biegnie od kości guzicznej do kolca kulszowego. Jego funkcją jest kontrola kości guzicznej – po defekacji i porodzie naturalnym odchyla kość do brzucha. Zabezpiecza również tylną ścianę miednicy.

Ciekawostką jest to, że coraz częściej w terapii mięśni dna miednicy bierze się pod uwagę mięśnie mimiczne, np. w fizjoterapii stomatologicznej. Te partie mięśniowe, choć położone z dala od siebie, wywodzą się z tej samej tkanki zarodkowej.

Przyczyny nietrzymania moczu u kobiet i mężczyzn

Schorzenie nietrzymania moczu najczęściej przypisywane jest kobietom – świadczą o tym liczne reklamy oraz artykuły skierowane właśnie do kobiet. Należy jednak pamiętać, że problem ten dotyczy także mężczyzn. I co ważne, pojawia się on w każdej grupie wiekowej. To co odróżnia obie płcie, to przyczyny występowania tej dolegliwości.

Przyczyny u kobiet:

• ciąża i poród – w życiu kobiety ten okres cechuje się zmianami hormonalnymi, uszkodzeniami oraz przeciążeniami, które mogą osłabić mięśnie dna miednicy;
• otyłość – nadmierna waga może prowadzić do zbyt dużego ucisku na pęcherz, w tym przypadku pojawienie się nietrzymania moczu to tylko kwestia czasu;
• menopauza oraz niektóre choroby – przekwitanie również wywołuje zmiany hormonalne, które mogą wpływać na osłabienie mięśni dna miednicy, a niektóre choroby osłabiają kontrolę nad pęcherzem.

Przyczyny u mężczyzn:

• przerost prostaty – ta dolegliwość wywołuje ucisk na cewkę moczową, który może powodować zarówno problem z jego oddawaniem, jak również nietrzymanie moczu;
• choroby układu moczowego – zarówno infekcje dróg moczowych, jak i poważniejsze stany, np. kamienie, mogą powodować zaburzenie pracy mięśni dna miednicy;
• zabiegi chirurgiczne i urazy – takie sytuacje mogą powodować mechaniczne uszkodzenie nerwów odpowiadających za odpowiednie wydzielanie moczu.

Nietrzymanie moczu – co może Ci pomóc?

Pewnie zastanawiasz się, co pomaga na nietrzymanie moczu. Najskuteczniejsza terapia to ta, która łączy kilka metod. Oprócz ćwiczeń, o których przeczytasz poniżej, pomocna może być także:

• farmakoterapia, czyli odpowiednie leki. Leczenie powinno zawsze zostać poprzedzone odpowiednią diagnozą. Inne leki będą wykorzystywane w leczeniu wysiłkowego nietrzymania moczu, inne w celu całkowitego opróżnienia pęcherza, jeszcze inne w parciach naglących. Dlatego tak ważna jest konsultacja z lekarzem;



• fizykoterapia (nie mylić z fizjoterapią), czyli stosowanie bodźców w celu osiągnięcia założonego efektu. Najczęściej wykorzystywaną formą jest tu elektrostymulacja, której celem jest zwiększenie czucia mięśni dna miednicy. Podawanie tych bodźców może przebiegać na różne sposoby: przez pochwę, odbyt lub powierzchniowo, przez warstwy skóry;
• chirurgia, która polega na odpowiedniej plastyce lub histerektomii. Adekwatny zabieg dobiera chirurg w zależności od stopnia zaburzeń.

W zakresie profilaktyki niezwykle ważna jest regularna aktywność fizyczna, unikanie długotrwałego siedzenia i stresu, a także stosowanie ergonomii pracy w zakresie dźwigania ciężkich przedmiotów. Nie możemy zapominać o długich posiedzeniach w toalecie – z tego należy zrezygnować jak najszybciej.

Domowe sposoby na nietrzymanie moczu

Stosowanie odpowiednich ćwiczeń celowanych w mięśnie dna miednicy może w znacznym stopniu zwiększyć ich funkcjonalność. I nie mówimy tu tylko o tej części ciała – ćwiczenia wzmocnią również partie położone wokół dna miednicy, np. mięśnie brzucha. Ponadto poprawią funkcje mięśni, wpłyną na ich prawidłowy skurcz i utrzymanie narządów miednicy mniejszej we właściwym miejscu. Ćwiczenia to bez wątpliwości najlepszy domowy sposób na nietrzymanie moczu. Poniżej znajdziesz 3 propozycje, które warto jak najszybciej wprowadzić do codziennej aktywności.

ĆWICZENIE NR 1: połóż się wygodnie na macie, czoło ułóż na dłoniach. Nogi zegnij w kolanach i skrzyżuj. Następnie rozłóż je na boki i wróć do pozycji wyjściowej. Ruch wykonuj powoli w pełnym skupieniu. Na ćwiczenie przeznacz 2-3 minuty.

ĆWICZENIE NR 2: połóż się na macie do ćwiczeń na plecach. Pod pośladki podłóż piłkę. Zegnij nogi w kolanach, następnie mocno wesprzyj się na piętach i podnieś pośladki. Przytrzymaj pozycję, ale nie pozwól, by piłka wysunęła się spod pośladków. Uważaj na odcinek lędźwiowy kręgosłupa.

ĆWICZENIE NR 3: usiądź na krześle tak, by całe stopy leżały na podłodze. Wyprostuj plecy, dłonie połóż na klatce piersiowej. Pochyl się delikatnie do przodu. Ruch, jaki musisz wykonać, to wyprost ciała i naprzemienne unoszenie lewej i prawej ręki. Biodra, brzuch i mostek w ruchu pochylenia i wyprostu muszą znajdować się w jednej linii.

Jak widzisz, z nietrzymaniem moczu można sobie poradzić – ta dolegliwość wcale nie musi odebrać Ci kontroli nad życiem. Zacznij od domowych sposobów, a gdy one nie przyniosą poprawy, nie bój się prosić o pomoc lekarza lub fizjoterapeutę.