Elektrostymulacja mięśni – jak działa, kiedy pomaga, a kiedy może zaszkodzić?

O czym się dowiesz?

Elektrostymulacja mięśni to jedna z popularniejszych metod wspomagających rehabilitację oraz trening medyczny. Wykorzystuje ona kontrolowane impulsy elektryczne, pobudzające włókna mięśniowe do skurczu. W ostatnich latach elektrostymulacja zyskała też popularność w sporcie i kosmetologii. Przeczytaj dzisiejszy artykuł i poznaj więcej informacji na temat elektrycznej stymulacji mięśni.

Sprawdź teraz Wpływ stresu na ciało – jak napięcie mięśniowe prowadzi do bólu?

W obliczu stresującej sytuacji nasz organizm uruchamia tzw. reakcję „walcz lub uciekaj” (ang. fight or flight response). Jest to pierwotny mechanizm obronny, który miał na celu przygotowanie naszych przodków do szybkiej reakcji na zagrożenie. W wyniku tej reakcji dochodzi do uwolnienia hormonów stresu...

Elektrostymulacja – co to i jak działa?

Działanie elektrostymulacji (potocznie nazywanej również jako EMS) polega na przekazywaniu impulsów elektrycznych przez elektrody umieszczone na skórze nad mięśniem. Prąd pobudza zakończenia nerwowe, co wywołuje skurcz mięśnia podobny do tego naturalnego.

W zależności od rodzaju urządzenia oraz ustawionych parametrów można osiągać różne efekty – od łagodzenia bólu, przez poprawę ukrwienia i regeneracji, po wzmacnianie mięśni osłabionych lub zaniedbanych.

Fizjoterapeuci stosują różne typy prądów: TENS (działanie przeciwbólowe), EMS lub NMES (pobudzenie mięśni), FES (stymulacja funkcjonalna, np. u osób po udarze).

Zastosowanie elektrostymulacji w rehabilitacji

W rehabilitacji elektrostymulacja ma szerokie zastosowanie:

• pomaga utrzymać masę i siłę mięśni w okresie unieruchomienia po złamaniach, skręceniach lub operacjach ortopedycznych.
• wspomaga odbudowę mięśni u osób po długotrwałej hospitalizacji lub w stanach osłabienia.
• Stosuje się ją w leczeniu porażeń nerwów obwodowych, w zaniku mięśni po unieruchomieniu oraz w chorobach układu nerwowego, takich jak stwardnienie rozsiane, urazy rdzenia kręgowego czy udar mózgu.

Elektrostymulacja jest także elementem terapii bólu – prądy o odpowiednich parametrach mogą blokować przewodnictwo bólowe, działając na zasadzie tzw. bramki kontrolnej bólu. W efekcie pacjent odczuwa ulgę, bez konieczności stosowania farmakoterapii.

Sprawdź elektrostymulatory od 4FIZJO!

Elektrostymulacja mięśni w sporcie

W ostatnich latach coraz częściej mówi się o wykorzystaniu elektrostymulacji w sporcie. Trenerzy stosują ją jako uzupełnienie treningu siłowego, by zwiększyć rekrutację włókien mięśniowych, poprawić wytrzymałość i regenerację.

W praktyce jednak jej skuteczność zależy od doświadczenia prowadzącego – nieumiejętne stosowanie może bowiem prowadzić do przeciążenia mięśni lub efektów odwrotnych od zamierzonych.

Elektrostymulacja w rehabilitacji mięśni dna miednicy

Co istotne w przypadku wielu kobiet, elektrostymulacja ma też zastosowanie w rehabilitacji mięśni dna miednicy. Tyczy się to głównie pacjentek po porodzie lub po zabiegach ginekologicznych. Pobudzenie mięśni Kegla prądem o odpowiednio dobranej częstotliwości wspomaga proces odzyskiwania kontroli nad napięciem mięśniowym i pomaga w leczeniu nietrzymania moczu.

Zadbaj o swoje stopy z elektrostymulatorem STEP 2w1

Czy elektrostymulacja mięśni może zaszkodzić? Przeciwskazania, o których warto wiedzieć

Jak każda metoda fizjoterapeutyczna, elektrostymulacja ma swoje ograniczenia. Przede wszystkim nie powinna być stosowana u:

• osób z wszczepionym rozrusznikiem serca, defibrylatorem lub innym urządzeniem elektronicznym (impulsy mogą zakłócić ich pracę),
• kobiet w ciąży, zwłaszcza w okolicach jamy brzusznej i lędźwi,
• osób z chorobami serca oraz padaczką,
• osób z aktywnymi stanami zapalnymi lub infekcjami skóry w miejscu aplikacji,
• pacjentów zmagających się z chorobą nowotworową.

Ostrożność powinny zachować również osoby z zaburzeniami czucia – w takich przypadkach pacjent może bowiem nie odczuwać impulsów, co zwiększa ryzyko oparzeń lub uszkodzeń tkanek.

Nie zaleca się także wykonywania zabiegów nad miejscem świeżego złamania oraz w obszarze, gdzie występuje zakrzepica żył głębokich.

Istnieją jeszcze przeciwwskazania względne. Zalicza się do nich:

• niewyrównaną cukrzycę,
• zaawansowaną miażdżycę,
• neuropatie obwodowe,
• stany pooperacyjne w trakcie gojenia,
• znaczne uszkodzenia skóry.

W przypadku niektórych chorób neurologicznych decyzję o zastosowaniu elektrostymulacji podejmuje lekarz. Ważne jest też, by pacjent nie miał metalowych implantów w miejscu aplikacji prądu. To szczególnie istotne, ponieważ metal przewodzi elektryczność i w związku z tym może on powodować przegrzanie tkanek.

Błędy w stosowaniu elektrostymulacji – na co uważać?

Zabieg EMS powinien być wykonywany przez osobę przeszkoloną, najlepiej fizjoterapeutę.

Niewłaściwe ustawienie parametrów (np. zbyt duże natężenie prądu lub zbyt długie działanie) może spowodować przeciążenie mięśni, bóle po zabiegu, a w skrajnych przypadkach nawet mikrourazy. Jeśli elektrody są nieodpowiednio przyklejone, u niektórych pacjentów pojawia się też miejscowe podrażnienie skóry lub uczucie pieczenia.

Podczas trwania zabiegu kluczowe jest, by cały proces był dobrze kontrolowany, a pacjent informował o wszelkich nieprzyjemnych doznaniach.

Trening EMS – czy warto się na niego zdecydować?

Elektrostymulacja nie powinna być traktowana jako zamiennik ruchu, lecz jego wsparcie. W fizjoterapii najlepsze efekty uzyskuje się, łącząc stymulację z aktywnym ruchem pacjenta. Właśnie dlatego w ostatnim czasie tak dużą popularnością cieszą się treningi EMS. W momencie gdy urządzenie wywołuje skurcz, pacjent wykonuje równocześnie czynny ruch – w ten sposób wzmacniane są zarówno mięśnie, jak i połączenia nerwowo-mięśniowe.

Warto także dodać, że ćwiczenia po zabiegach elektrostymulacji pozwalają utrwalić uzyskane efekty i poprawić koordynację.

Elektrostymulacja mięśni brzucha z pasem EMS 4FIZJO!

Elektrostymulacja mięśni jako część planu rehabilitacyjnego

Warto też pamiętać, że zabieg powinien być częścią szerszego planu rehabilitacyjnego – obok ćwiczeń, terapii manualnej, treningu stabilizacji i edukacji ruchowej. Właściwie zaplanowany proces terapii pozwala wykorzystać potencjał elektrostymulacji, poprawiając siłę mięśni i przyspieszając powrót do pełnej sprawności.

Elektrostymulacja mięśni, czyli EMS – co to, jak działa, kiedy warto ją stosować. Podsumowanie artykułu

Elektrostymulacja mięśni to skuteczne narzędzie, które może przyspieszyć regenerację, poprawić funkcję mięśni i zmniejszyć ból. Stosowana rozsądnie oraz w połączeniu z aktywną terapią ruchową jest dobrym wsparciem procesu leczenia, a także profilaktyki przeciążeń mięśniowych.

Jeśli chcesz wprowadzić elektrostymulację do swojej codziennej rutyny treningowej lub rehabilitacyjnej – sprawdź urządzenia EMS w ofercie 4FIZJO i wybierz model dopasowany do Twoich potrzeb.