Migrena – pożegnaj ją z pomocą fizjoterapii!

O czym się dowiesz?

Bóle głowy to jedno z najczęściej występujących schorzeń neurologicznych, które znacząco wpływają na jakość życia pacjentów. Wśród nich wyróżnia się migrenę oraz napięciowe bóle głowy (TTH – tension-type headache). Choć przyczyny ich powstawania są różne, obie jednostki chorobowe często wiążą się z zaburzeniami w obrębie układu mięśniowo-szkieletowego, co sprawia, że fizjoterapia może stanowić istotny element leczenia. Odpowiednio dobrane techniki terapeutyczne mogą zmniejszyć częstotliwość oraz intensywność bólów, poprawiając funkcjonowanie pacjenta. Z poniższego wpisu dowiesz się, czym różni się migrena od napięciowego bólu głowy, jaki wpływ na bóle głowy ma napięcie mięśni w okolicy szyjno-głowowej i w jaki sposób fizjoterapia może ci pomóc.

Zobacz też: Jak działa mata do akupresury?

Masaż akupresurowy od wieków jest stosowany w tradycyjnej medycynie chińskiej. Teraz możesz wykonać go również samodzielnie, sięgając po matę do akupresury. Regularne stosowanie maty pozwoli Ci wyeliminować...

Migrena i napięciowe bóle głowy – czym się różnią?

Zacznijmy od wyjaśnienia różnicy między obydwoma dolegliwościami – będzie to świetny punkt wyjścia do omówienia roli fizjoterapii w leczeniu bólu. Migrena to przewlekła, nawracająca choroba neurologiczna, charakteryzująca się umiarkowanym lub silnym bólem głowy, często jednostronnym, pulsującym i nasilającym się pod wpływem aktywności fizycznej. Towarzyszyć jej mogą nudności, wymioty, światłowstręt oraz nadwrażliwość na dźwięki. Występuje także tzw. migrena z aurą, w której objawy neurologiczne, takie jak zaburzenia widzenia czy mrowienie kończyn, poprzedzają napad bólu.

Napięciowe bóle głowy (TTH) charakteryzują się tępym, uciskowym bólem o umiarkowanym nasileniu, często obustronnym, który może utrzymywać się od kilku godzin do kilku dni. Ich przyczyną jest zazwyczaj napięcie mięśniowe w okolicy szyi, barków i głowy, wynikające z przeciążenia, stresu czy wadliwej postawy ciała.

Choć migrena i napięciowe bóle głowy mają różne mechanizmy powstawania, coraz więcej badań wskazuje na to, że fizjoterapia może przynieść ulgę pacjentom cierpiącym na obie te dolegliwości.

Wpływ układu mięśniowo-szkieletowego na bóle głowy

Istnieje silny związek między napięciem mięśni w okolicy szyjno-głowowej a występowaniem bólów głowy. Szczególną rolę odgrywają tutaj:

• mięśnie podpotyliczne – ich nadmierne napięcie może prowadzić do ograniczenia ruchomości w górnym odcinku kręgosłupa szyjnego, co nasila objawy bólowe;
• mięśnie czworoboczne i dźwigacz łopatki – przeciążenia tych struktur mogą promieniować do okolicy potylicznej i skroniowej;
• mięśnie żwacze i skroniowe – ich nadmierne napięcie (często spowodowane bruksizmem) może powodować bóle głowy i uczucie ucisku w okolicy skroniowej.

Zaburzenia w obrębie tych struktur mogą prowadzić do przeciążenia nerwów potylicznych, zmian w ukrwieniu mózgu i zwiększonej wrażliwości na bodźce, co sprzyja występowaniu zarówno migren, jak i napięciowych bólów głowy.

Fizjoterapia w leczeniu migreny i napięciowych bólów głowy

Fizjoterapia w leczeniu bólów głowy opiera się na technikach zmniejszających napięcie mięśniowe, poprawiających ruchomość kręgosłupa szyjnego i redukujących stres.

Terapia manualna

Jedną z najskuteczniejszych metod jest terapia manualna, która obejmuje techniki mobilizacji i manipulacji odcinka szyjnego kręgosłupa. Celem tych zabiegów jest poprawa ruchomości stawów i redukcja ucisku na struktury nerwowe. Badania pokazują, że mobilizacja kręgosłupa szyjnego może zmniejszyć częstotliwość i intensywność bólów głowy, zwłaszcza u pacjentów z ograniczoną ruchomością w górnym odcinku kręgosłupa szyjnego.

Terapia powięziowa i masaż głęboki

Napięcie mięśniowe w okolicy szyi i głowy można skutecznie zredukować za pomocą terapii powięziowej oraz masażu tkanek głębokich. Techniki te zmniejszają sztywność mięśni i poprawiają ukrwienie tkanek, co przekłada się na redukcję dolegliwości bólowych.

Ćwiczenia korekcyjne i wzmacniające

W leczeniu napięciowych bólów głowy istotną rolę odgrywają ćwiczenia stabilizujące odcinek szyjny kręgosłupa oraz wzmacniające mięśnie posturalne. Badania wskazują, że osłabienie mięśni stabilizujących kręgosłup (zwłaszcza mięśni głębokich szyi) może przyczyniać się do częstszych bólów głowy. Zalecane ćwiczenia to m.in.:

• ćwiczenia wzmacniające mięśnie głębokie szyi – np. delikatne przyciąganie brody do mostka w pozycji leżącej;
• stretching mięśni karku i obręczy barkowej – zmniejsza napięcie i poprawia elastyczność tkanek;
• ćwiczenia relaksacyjne – joga i pilates mogą pomóc w redukcji napięcia stresowego, które często nasila objawy bólowe.

Kinesiotaping

Kinesiotaping może być pomocnym narzędziem w terapii bólów głowy, szczególnie napięciowych. Odpowiednio zaaplikowane taśmy mogą zmniejszyć napięcie mięśniowe i poprawić propriocepcję, co wpływa na zmniejszenie częstotliwości epizodów bólowych.

Fizjoterapia a stres i jego wpływ na bóle głowy

Nie można pominąć roli stresu i napięcia psychicznego jako czynnika prowokującego bóle głowy. W związku z tym zawsze polecam moim pacjentom, by uwzględnili w terapii techniki relaksacyjne. Najlepiej zwrócić uwagę na ćwiczenia oddechowe, które pomagają w kontrolowaniu napięcia mięśniowego, trening autogenny Schultza i progresywna relaksacja Jacobsona, które uczą świadomego rozluźniania poszczególnych grup mięśniowych. Ponadto polecam biofeedback, który pozwala pacjentowi kontrolować napięcie mięśniowe i stres za pomocą technik wizualizacji.

Fizjoterapia odgrywa coraz większą rolę w leczeniu migreny i napięciowych bólów głowy. Poprzez zastosowanie terapii manualnej, ćwiczeń wzmacniających i technik relaksacyjnych można skutecznie zmniejszyć częstotliwość oraz intensywność epizodów bólowych. Współpraca fizjoterapeuty z neurologiem i psychologiem może dodatkowo zwiększyć skuteczność terapii, zapewniając pacjentowi holistyczne podejście do problemu.