Rehabilitacja po złamaniu ręki – jak przywrócić siłę i sprawność?

O czym się dowiesz?

Złamanie ręki to jeden z częstszych urazów, z jakimi trafiają pacjenci do gabinetu fizjoterapeuty. Choć leczenie chirurgiczne lub zachowawcze pozwala na zrost kości, to właśnie proces rehabilitacji decyduje o tym, czy ręka odzyska pełną sprawność. Dobrze zaplanowana terapia zapobiega powikłaniom, takim jak ograniczenie ruchu, przykurcze, osłabienie mięśni czy zaburzenia czucia. Przeczytaj dzisiejszy tekst i dowiedz się, jak przywrócić siłę i sprawność w rehabilitacji po złamaniu ręki!

Sprawdź teraz Wpływ stresu na ciało – jak napięcie mięśniowe prowadzi do bólu?

W obliczu stresującej sytuacji nasz organizm uruchamia tzw. reakcję „walcz lub uciekaj” (ang. fight or flight response). Jest to pierwotny mechanizm obronny, który miał na celu przygotowanie naszych przodków do szybkiej reakcji na zagrożenie. W wyniku tej reakcji dochodzi do uwolnienia hormonów stresu...

Etapy rehabilitacji złamanej ręki

Pierwszy etap w rehabilitacji po złamaniu ręki to czas unieruchomienia, który trwa zazwyczaj od kilku do kilkunastu tygodni. Ręka znajduje się w gipsie, szynie lub ortezie. W tym okresie celem rehabilitacji nie jest jeszcze pełny ruch, ale zapobieganie skutkom bezruchu. Wykonuje się ćwiczenia palców – zginanie i prostowanie, zaciskanie pięści, unoszenie ręki w celu ograniczenia obrzęku. Pomocne bywają też zabiegi fizykoterapeutyczne, które poprawiają krążenie i łagodzą ból.

Po zdjęciu opatrunku rozpoczyna się właściwa rehabilitacja. Początkowo dominują ćwiczenia bierne i wspomagane, które przywracają elastyczność i ruchomość stawów. W miarę postępów wprowadza się ćwiczenia czynne, a następnie z oporem – z użyciem gum, piłek czy lekkich ciężarków. Celem jest nie tylko odzyskanie siły, ale również nauka prawidłowych wzorców ruchowych. W końcowej fazie terapii stosuje się ćwiczenia funkcjonalne, które przygotowują rękę do codziennych aktywności lub sportu.

U pacjentów po zabiegach operacyjnych postępowanie jest ostrożniejsze. Początkowo dąży się do utrzymania elastyczności tkanek, a ćwiczenia z większym obciążeniem wprowadza dopiero po uzyskaniu pewnego zrostu kostnego. Cały proces może trwać od kilku miesięcy do pół roku, a w przypadku złożonych złamań nawet dłużej.

Cele i priorytety terapii po złamaniu ręki

Najważniejszym celem rehabilitacji jest przywrócenie ruchomości stawów. Ćwiczenia obejmują zginanie i prostowanie łokcia, nadgarstka oraz rotacje przedramienia, które często ulegają ograniczeniu po unieruchomieniu. Odbudowa siły mięśniowej to kolejny etap – wzmacnia się mięśnie zginające i prostujące nadgarstek, mięśnie przedramienia i obręczy barkowej. Wszystko po to, aby zapewnić stabilność i prawidłową biomechanikę całej kończyny.

Praca nad czuciem głębokim w rehabilitacji złamanej ręki

Ważnym elementem terapii jest praca nad czuciem głębokim, czyli propriocepcją. Po dłuższym unieruchomieniu mózg „zapomina”, jak kontrolować ruch ręki w przestrzeni. Aby odzyskać tę umiejętność, wykonuje się ćwiczenia z piłkami, drobnymi przedmiotami czy ruchy w niestabilnych pozycjach.

Techniki manualne i zabiegi fizykalne

Fizjoterapeuta może zastosować również techniki manualne, takie jak mobilizacje stawowe, masaż tkanek miękkich czy pracę z blizną pooperacyjną. Pomagają one poprawić ukrwienie, zmniejszyć napięcie i przyspieszyć regenerację. W niektórych przypadkach uzupełnieniem terapii są zabiegi fizykalne, np. laseroterapia, ultradźwięki czy krioterapia, które wspomagają proces gojenia i redukują ból.

Rehabilitacja ręki po złamaniu – częste trudności

Nie zawsze rehabilitacja przebiega bez problemów. U niektórych pacjentów dochodzi do tzw. opóźnionego zrostu kostnego lub zrostu w nieprawidłowej pozycji. Wówczas ręka może zachować ograniczoną funkcję, mimo systematycznej pracy. Zdarzają się też przypadki wtórnych uszkodzeń nerwów, przewlekłego bólu czy obrzęku.

U pacjentów po operacjach może wystąpić nadwrażliwość w okolicy blizny lub uczucie sztywności przy większych ruchach. Dlatego tak ważne jest, by proces rehabilitacji był nadzorowany przez doświadczonego specjalistę, a wszelkie niepokojące objawy na bieżąco były konsultowane z lekarzem.

Praktyczne wskazówki w rehabilitacji po złamaniu ręki

Cierpliwość i systematyczność

Rehabilitacja wymaga przede wszystkim dużych pokładów cierpliwości i systematyczności. Niesamowicie istotnym jest, aby ćwiczenia wykonywane były codziennie, w krótkich seriach, najlepiej kilka razy w ciągu dnia. Ruch nie może powodować silnego bólu, ale lekkie uczucie dyskomfortu jest naturalne.

Słuchaj swojego ciała

Warto słuchać swojego ciała – jeśli pojawia się obrzęk, zaczerwienienie lub nasilony ból, należy odpocząć i skonsultować się z terapeutą.

Prawidłowa postawa w trakcie ćwiczeń

Bardzo ważna jest też prawidłowa postawa podczas ćwiczeń – napięcie w barkach czy garbienie się mogą utrudniać powrót do pełnej sprawności.

Zadbaj o obręcz barkową, tułów i mięśnie głębokie tułowia

Fizjoterapeuta często zaleca też ćwiczenia dla całej kończyny górnej, a nie tylko dla nadgarstka czy łokcia. Wzmacnianie obręczy barkowej, tułowia i mięśni core wspiera kontrolę ruchu ręki i zapobiega kompensacjom.

Pamiętaj o codziennej aktywności

Pacjent powinien również dbać o codzienną aktywność – proste czynności, takie jak zapinanie guzików, podnoszenie lekkich przedmiotów czy pisanie, są ważnym elementem treningu funkcjonalnego. Stopniowe zwiększanie trudności pozwala na naturalny powrót do pełnej sprawności.

Rehabilitacja po złamaniu ręki – jak przywrócić siłę i sprawność? Podsumowanie

Rehabilitacja po złamaniu ręki to proces wymagający czasu, zaangażowania i współpracy pacjenta z fizjoterapeutą. Właściwie prowadzona terapia pozwala odzyskać pełen zakres ruchu, siłę mięśni i precyzję działania, a także zapobiec powikłaniom. Choć początki bywają trudne, regularna praca, cierpliwość i odpowiednio dobrane ćwiczenia w końcu się opłacą. Im wcześniej rozpocznie się rehabilitację i im bardziej konsekwentnie będzie prowadzona, tym większe szanse na szybki oraz trwały powrót do sprawności.

Bibliografia:

Rehmedis.pl (2023). „Rehabilitacja po złamaniu ręki”

Centrum Fizjoterapeuty (2023). „Rehabilitacja ręki po złamaniu kości promieniowej”