Ból w odcinku piersiowym kręgosłupa – napięcia czy wada postawy?

O czym się dowiesz?

Ból w odcinku piersiowym kręgosłupa to dolegliwość, którą pacjenci często bagatelizują lub mylą z innymi schorzeniami – na przykład z dolegliwościami kardiologicznymi, bólem międzyżebrowym czy nawet stresem. Choć odcinek piersiowy nie jest najbardziej ruchomą częścią kręgosłupa, jak ma to miejsce w odcinku szyjnym czy lędźwiowym, również tutaj mogą pojawić się przeciążenia, napięcia mięśniowe oraz zmiany wynikające z wad postawy. W dzisiejszym wpisie postaramy się odpowiedzieć na pytanie, kiedy przyczyną bólu są nadmierne napięcia mięśniowe, a kiedy winowajcą są utrwalone wady postawy i zaburzenia biomechaniki.

Sprawdź teraz Wpływ stresu na ciało – jak napięcie mięśniowe prowadzi do bólu?

W obliczu stresującej sytuacji nasz organizm uruchamia tzw. reakcję „walcz lub uciekaj” (ang. fight or flight response). Jest to pierwotny mechanizm obronny, który miał na celu przygotowanie naszych przodków do szybkiej reakcji na zagrożenie. W wyniku tej reakcji dochodzi do uwolnienia hormonów stresu...

Odcinek piersiowy – kluczowy, ale często pomijany

Odcinek piersiowy kręgosłupa składa się z dwunastu kręgów (Th1–Th12) i pełni bardzo istotną funkcję stabilizacyjną, stanowiąc podporę dla żeber i klatki piersiowej. W porównaniu do innych odcinków kręgosłupa, zakres ruchu w tym rejonie jest ograniczony, co sprawia, że nieco rzadziej dochodzi tutaj do dyskopatii. Niemniej jednak dolegliwości bólowe tego rejonu są częstsze niż mogłoby się wydawać – według badań epidemiologicznych nawet do 30% dorosłych osób przynajmniej raz w życiu doświadcza bólu w odcinku piersiowym.

Jakie są objawy uszkodzenia łąkotki?

Jedną z najczęstszych przyczyn bólu w odcinku piersiowym są nadmierne napięcia mięśniowe . W dzisiejszych czasach ogromną rolę odgrywa styl życia – wielogodzinna praca przy komputerze, brak ruchu, stres oraz nieprawidłowa ergonomia stanowiska pracy. Wszystko to prowadzi do utrwalonego napięcia mięśni przykręgosłupowych, zwłaszcza mięśni prostownika grzbietu, mięśni równoległobocznych czy czworobocznego grzbietu.

Z punktu widzenia fizjoterapii, napięcia te są często asymetryczne i mogą skutkować uczuciem sztywności, trudnościami w oddychaniu, a nawet bólem promieniującym do żeber czy łopatki. Charakterystyczne jest także to, że ból nasila się w trakcie dnia, szczególnie po dłuższym siedzeniu, i zmniejsza się po rozciąganiu lub umiarkowanej aktywności fizycznej.

Napięcia te mogą również być odpowiedzią na przewlekły stres. W reakcji na stres psychiczny, organizm przyjmuje pozycję ochronną, co prowadzi do garbienia pleców, unoszenia barków i przewlekłego napięcia mięśni szyi oraz górnej części pleców . To zjawisko znane jest w literaturze jako somatyzacja stresu i coraz częściej podkreśla się jego znaczenie w etiologii przewlekłego bólu kręgosłupa.

Wady postawy – skutek długofalowych przeciążeń

W przeciwieństwie do napięć mięśniowych, które mogą być przejściowe i wynikają z konkretnych sytuacji (np. stresu, złej pozycji podczas pracy), wady postawy to już trwałe zmiany w biomechanice kręgosłupa. Mowa tutaj głównie o hiperkifozie piersiowej, asymetrii barków, przodopochyleniu głowy czy retrakcji łopatek. Tego typu zmiany najczęściej mają swoje źródło w dzieciństwie lub okresie dorastania, a ich rozwój wiąże się z brakiem aktywności fizycznej oraz nadmiernym obciążeniem statycznym.

Wady postawy prowadzą do zaburzeń osi kręgosłupa, co z kolei skutkuje przeciążeniami stawów międzykręgowych, więzadeł oraz mięśni . Zmiany te są trudniejsze do odwrócenia i wymagają długotrwałej terapii oraz świadomej pracy nad utrwaleniem prawidłowych wzorców ruchowych.

Jednym z bardziej niepokojących skutków długotrwałych wad postawy jest ich wpływ na funkcjonowanie układu oddechowego. Spłaszczona klatka piersiowa i ograniczona ruchomość żeber prowadzą do spłycenia oddechu, co z kolei nasila dolegliwości bólowe oraz uczucie zmęczenia. Coraz częściej mówi się także o tzw. „siedzącym garbie” – czyli hiperkifozie piersiowej rozwijającej się u młodych osób spędzających wiele godzin przy komputerze lub smartfonie.

Jak rozpoznać przyczynę bólu?

Rozróżnienie, czy ból w odcinku piersiowym wynika z napięć mięśniowych, czy z wad postawy, nie zawsze jest oczywiste. Kluczowe znaczenie ma tutaj dokładny wywiad, ocena postawy ciała oraz palpacja tkanek miękkich. Napięciowy ból często ma charakter rozlany, może zmieniać swoje natężenie w zależności od aktywności, a jego lokalizacja może być trudna do jednoznacznego wskazania. Ból wynikający z wad postawy jest z reguły bardziej stały, lokalizuje się symetrycznie lub zgodnie z kierunkiem deformacji i często towarzyszy mu ograniczenie ruchomości.

W diagnostyce pomocne bywają także testy funkcjonalne, ocena zakresu ruchomości klatki piersiowej oraz badania obrazowe, które pozwalają wykluczyć zmiany strukturalne, takie jak skolioza czy choroba Scheuermanna.

Co może pomóc?

Terapia bólu w odcinku piersiowym zależy od przyczyny dolegliwości. W przypadku napięć mięśniowych kluczowa jest praca manualna (terapia punktów spustowych, masaż tkanek głębokich), ćwiczenia rozciągające oraz nauka relaksacji i technik oddechowych. W wielu przypadkach już kilka sesji fizjoterapii przynosi wyraźną ulgę, szczególnie jeśli pacjent samodzielnie wdraża zalecenia dotyczące ergonomii i codziennej aktywności.

W przypadku wad postawy konieczne jest podejście kompleksowe – nie wystarczy „rozmasować plecy”. Tutaj istotna jest terapia ruchowa ukierunkowana na korekcję postawy, wzmocnienie osłabionych grup mięśniowych (m.in. mięśni głębokich, pośladków, dolnej części mięśnia czworobocznego) oraz reedukacja posturalna. Warto również skorzystać z treningu oddechowego oraz terapii powięziowej.

Niezależnie od przyczyny, nie należy lekceważyć bólu w odcinku piersiowym. Jego ignorowanie może prowadzić do kompensacyjnych przeciążeń w innych częściach ciała – przede wszystkim w odcinku szyjnym i lędźwiowym. Dlatego też szybka konsultacja z fizjoterapeutą i indywidualnie dobrany plan terapii są kluczowe dla odzyskania komfortu życia.