Ból kości ogonowej – kiedy to sygnał poważnego problemu?

O czym się dowiesz?

Ból kości ogonowej często kojarzony jest z urazem, najczęściej bolesnym upadkiem na tę okolicę. Zazwyczaj dopiero wtedy dowiadujemy się, że w ogóle mamy taką część ciała. Dolegliwości bólowe mogą pojawić się również po długotrwałej jeździe na rowerze, a także u kobiet – w trakcie porodu lub tuż po nim. Pojawienie się bólu nie zawsze musi jednak wynikać z jednej z tych przyczyn – może być ich znacznie więcej. Czy wiesz, że objawy bólowe mogą powrócić nawet po kilku latach od urazu? W tym artykule dowiesz się, co sprawia, że kość ogonowa jest podatna na urazy, jakie mogą być rodzaje bólu oraz jakie mamy możliwości leczenia tego problemu.

Sprawdź teraz Wpływ stresu na ciało – jak napięcie mięśniowe prowadzi do bólu?

W obliczu stresującej sytuacji nasz organizm uruchamia tzw. reakcję „walcz lub uciekaj” (ang. fight or flight response). Jest to pierwotny mechanizm obronny, który miał na celu przygotowanie naszych przodków do szybkiej reakcji na zagrożenie. W wyniku tej reakcji dochodzi do uwolnienia hormonów stresu...

Przyczyny bólu kości ogonowej – na co trzeba uważać?

Kość ogonowa, zwana też kością guziczną, to część ciała bardzo wrażliwa na urazy i przeciążenia. Jest to końcowy odcinek kręgosłupa, który złożony jest ze zrośniętych ze sobą kręgów. Mimo że nie odpowiada ona za dźwiganie ciężaru tułowia, jest równie ważna, co inne odcinki kręgosłupa.

Wielogodzinne siedzenie w pozycji nieprawidłowej, wymuszonej i niewygodnej sprawia, że objawy bólowe się nasilają. Z czasem dochodzi do sytuacji, w której rodzaj podłoża przestaje mieć znaczenie – ból pojawia się zarówno podczas siedzenia na twardym, jak i na miękkim. Tego typu dolegliwość została po raz pierwszy opisana już w 1950 roku jako choroba osób nałogowo oglądających telewizję. Najczęściej wygodniej jest siedzieć z ciężarem ciała przełożonym na okolicę kości guzicznej. Niestety taka pozycja jest nieprawidłowa – w czasie siedzenia większe obciążenie powinno spoczywać na guzach kulszowych.

Urazy przebyte w przeszłości mogą wpływać na aktualne dolegliwości bólowe. Wynika to z kumulacji różnych uszkodzeń tkanek łącznych, często sięgających czasów dzieciństwa. Przebyte kontuzje mogą prowadzić do niestabilności kości krzyżowej, co znacząco zaburza jej prawidłową ruchomość. W niektórych badaniach zauważono, że ból kości krzyżowej pojawia się właśnie wtedy, gdy ruchomość tej struktury jest zwiększona.

Ból w tej okolicy może być również związany ze stanem zapalnym stawu krzyżowo-guzicznego. Dodatkowo zmiany zwyrodnieniowe mogą prowokować dolegliwości bólowe i pogarszać funkcjonowanie całego obszaru.

Okolica kości ogonowej jest narażona na wiele czynników ryzyka: nieprawidłowa pozycja podczas siedzenia, siedzenie na twardym podłożu oraz urazy, ale nie tylko te, które występują nagle. Poniżej przeczytasz o dolegliwościach, które także mogą przyczyniać się do wystąpienia bólu kości krzyżowej. Oto one:

• torbiel włosowata oraz torbiel pajęczynówki;
• podrażnienie okolicznych korzeni nerwowych, które promieniują w okolicę kości krzyżowej, np. podrażniony nerw guziczny wpływa na mięsień dźwigacz odbytu;
• choroby nowotworowe;
• przeniesiony ból z innych narządów wewnętrznych, takich jak odbytnica czy narządy rodne.

Metody leczenia bólu kości ogonowej

Leczenie bólu oparte jest na kilku składowych: farmakologia, terapia manualna, ćwiczenia oraz fizykoterapia. Połączenie tych wszystkich metod może skutecznie złagodzić ból kości ogonowej.

Farmakoterapia

W leczeniu bólu kości krzyżowej często stosuje się środki przeciwbólowe, przede wszystkim niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), które pomagają w redukcji stanu zapalnego. W przypadku niskiej tolerancji na NLPZ alternatywą może być paracetamol. Dodatkowo rozważa się terapię lekami rozluźniającymi mięśnie lub kortykosteroidami.

Większość z wymienionych form leczenia powinna być zawsze konsultowana z lekarzem. Warto również wspomnieć o preparatach wspomagających terapię, takich jak witamina D, kwasy Omega-3 oraz magnez.

Terapia manualna

Skupia się przede wszystkim na identyfikacji przyczyny problemu oraz zastosowaniu indywidualnie dobranych metod terapeutycznych. Praca manualna obejmuje m.in. rozluźnianie punktów spustowych, które mogą odpowiadać za nasilenie dolegliwości bólowych. Dodatkowo celem terapii jest przywrócenie prawidłowej biomechaniki ciała oraz znaczące zmniejszenie bólu.

Ćwiczenia fizyczne

Szczególnie polecane są ćwiczenia rozciągające, których celem jest zmniejszenie napięcia mięśniowego, a tym samym złagodzenie bólu. Warto również skupić się na treningu mięśni dna miednicy, które mają istotny wpływ na elastyczność i funkcjonowanie struktur położonych w okolicy kości krzyżowej i ogonowej.

• Połóż się płasko na macie do ćwiczeń. Zegnij nogi w kolanach, następnie jedną z nich ułóż na drugiej tak, by pięta przylegała do kolana. Złap obie nogi pod kolanem i przyciągnij do siebie. Powtarzaj to ćwiczenie 10 razy w 3 seriach. Następnie zmień stronę.
• Utrzymuj powyższą pozycję. Zegnij nogi w kolanach. Przyciągnij kolano do klatki piersiowej, policz do 5 i opuść. Zmień stronę. Wykonuj to ćwiczenie w trzech seriach po 10 powtórzeń.
• Klęk podparty. Ręce są na wysokości ramion, kolana na wysokości bioder. Wykonuj koci grzbiet. Robiąc wdech unieś klatkę, przy wydechu – opuść. Zrób przerwę, następnie powtórz to ćwiczenie 10 razy.

Fizykoterapia

To skuteczna dziedzina fizjoterapii wykorzystywana w leczeniu dolegliwości bólowych związanych z układem nerwowym oraz nadmiernym napięciem mięśniowym. Stanowi doskonałe uzupełnienie ćwiczeń i terapii manualnej, wspierając osiągane efekty terapeutyczne. W fizykoterapii stosuje się m.in.: ciepłolecznictwo (np. lampa Sollux lub inne urządzenia emitujące ciepło), laseroterapię czy terapię ultradźwiękami.

Niektóre zabiegi z zakresu fizykoterapii możesz wykonać w domowym zaciszu. Do najpopularniejszych metod należą: ciepłe okłady, lampa Sollux, ultradźwięki czy masaże przy pomocy profesjonalnych masażerów. Prócz wymienionych metod ważny jest odpoczynek i stosowanie pozycji, które zmniejszają dolegliwości bólowe.

Kiedy ból kości ogonowej ma poważniejsze podłoże?

Mimo że przyczyn bólu kości krzyżowej jest wiele, zdarzają się przypadki, w których dolegliwości wcale nie muszą być z nią bezpośrednio związane. Jakie „czerwone flagi” powinny skłonić Cię do pilnej konsultacji ze specjalistą?

• Długotrwale utrzymujący się ból, który nie ustępuje mimo zastosowania leczenia i rehabilitacji.
• Objawy towarzyszące bólowi, takie jak gorączka utrzymująca się kilka dni, osłabienie mięśni czy utrata masy mięśniowej.
• Neurologiczne objawy niepożądane, np. mrowienie, drętwienie kończyn lub okolicy kości krzyżowej.

Aby sprawdzić, czy objawy nie zwiastują poważniejszej choroby, należy zgłosić się do specjalisty – najczęściej ortopedy. Lekarz zleci odpowiednie badania obrazowe, takie jak RTG, rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową. Pozwoli to uzyskać szczegółowy obraz struktur w obrębie kości ogonowej i ustalić przyczynę dolegliwości. Na podstawie wyników możliwe będzie dobranie najskuteczniejszej formy leczenia, która pomoże jak najszybciej załagodzić ból i poprawić funkcjonowanie.

Choroby, w których ból kości guzicznej może zwiastować poważny problem i wymaga konsultacji ze specjalistą:

• choroby nowotworowe – mogą powodować obrzęki oraz ból nie tylko w okolicy kości ogonowej, ale również promieniujący do kończyn;
• świeże złamanie, stłuczenie lub podwichnięcie – w takich przypadkach ból jest ostry, a obrzęk może być rozległy i nasilony;
• zakażenie kości ogonowej oraz zapalenie tkanek miękkich – pogłębiający się stan zapalny może powodować miejscowe podwyższenie temperatury i wyraźne nasilenie dolegliwości bólowych.

Kość ogonowa, choć jest jedną z najmniejszych struktur w naszym ciele, odgrywa istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu całego organizmu. Ból w tej okolicy nie powinien być bagatelizowany – może bowiem przejść w stan przewlekły i znacznie wydłużyć proces leczenia.

Połączenie różnych metod terapeutycznych może okazać się skutecznym przepisem na odzyskanie sprawności – pod warunkiem, że konsekwentnie stosujesz się do zaleceń specjalisty. Pamiętaj, że aktywność to jeden z kluczy do pełni zdrowia i codziennego komfortu.