Terapia ręki – na czym polega i dla kogo jest?

Terapia dłoni, czyli na czym polega usprawnianie ręki w chorobach i po urazach

W obliczu różnych urazów i chorób zdecydowanie łatwiej jest docenić, jak wiele dla codziennej aktywności znaczy sprawna ręka. Jeśli w związku z operacją lub schorzeniem z trudem przychodzi Ci wykonywanie prostych czynności jak np. odkręcenie butelki czy zamknięcie drzwi na klucz, lub czujesz, że w dłoniach nie masz już takiej sprawności jak wcześniej, to znaczy, że potrzebujesz pomocy. Zatem dobrze, że jesteś! Terapia dłoni, o której jest dzisiejszy artykuł, pomoże Ci zmniejszyć objawy zaburzeń motoryki małej i odzyskać koordynację ruchową. Dowiesz się krok po kroku, na czym polega! Poznasz standardowe i nowoczesne metody, które wykorzystuje się w rehabilitacji dłoni, a także sam proces planowania tego rodzaju terapii.

Sprawdź koniecznie! ABC terapii ultradźwiękami

Terapia ultradźwiękami, znana również jako sonoterapia, to innowacyjna metoda leczenia wykorzystująca fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości. Fale te, niewyczuwalne dla...

Terapia ręki – co to jest?

Terapia dłoni i ręki to nic innego jak wszystkie działania mające na celu usprawnienie precyzyjnych ruchów górnej kończyny. Rehabilitacja ręki pomaga przywrócić funkcjonalność, siłę i zręczność dłoni na skutek przebytych urazów, operacji lub w przypadku schorzeń jak np. cieśni nadgarstka czy w wyniku udaru. Tego rodzaju zabiegi terapeutyczne poprawiają zakres ruchu, koordynację ruchową, siłę mięśniową oraz zmniejszają ból wynikający chociażby z przykurczów mięśni. Oprócz tego ma na celu przywrócić możliwość wykonywania codziennych czynności takich jak sprawne trzymanie drobnych przedmiotów czy pisanie długopisem. Jest to bardzo ważne pod względem samodzielności i bycia niezależnym.

W terapii ręki wykorzystuje się różnorodne techniki i metody, aby przywrócić sprawność i prawidłową ruchomość mięśni i stawów. Między innymi wprowadza się ćwiczenia z piłeczką, manipulacje i zabawy manipulacyjne, terapię manualną, elektroterapię. Można skorzystać również z pomocy nowoczesnych narzędzi i przyrządów rehabilitacyjnych.

Kiedy terapia ręki jest konieczna?

Zaburzenia motoryki małej, a więc ruchów o niewielkim zakresie, wykonywane dłońmi i palcami, mogą występować w 4 głównych sytuacjach. Właśnie wtedy warto podjąć rehabilitację, gdy:

• Jesteś po urazach, a więc zdarzyło Ci się złamanie lub zwichnięcie w obrębie nadgarstka, paliczków, czy też kości śródręcza. Również należy podjąć się terapii po amputacjach jednego lub więcej palców.

• Wracasz do zdrowia po operacji, która dotyczyła rekonstrukcji ścięgna czy zespolenia kości.

• Zmagasz się ze schorzeniami takimi jak cieśń nadgarstka czy choroba zwyrodnieniowa stawów. Ponadto stan po udarze jest bezwzględnym wskazaniem do podjęcia terapii ręki.

• Masz wady wrodzone m.in. całkowite lub częściowe zrośnięcie się palców, lub występuje u Ciebie wielopalcowość. Wtedy taka terapia powinna rozpocząć się już w dzieciństwie.

Na czym polega terapia ręki, czyli o metodach rehabilitacyjnych, które przywrócą sprawność w dłoni

Rehabilitacja dłoni to dość złożony proces, który wymaga sporo czasu i włożonej pracy. Na jego powodzenie ma wpływ kilka czynników, ponieważ całość składa się z kilka etapów.

• Ćwiczenia dłoni usprawniające i wzmacniające, które poprawiają ruchomość w stawach i nadgarstku, zwiększają elastyczność mięśni i więzadeł oraz wzmacniają je.

• Manipulacje stawowe, czyli poruszanie przez fizjoterapeutę stawem, aby usprawnić wzajemny ruch obydwu kości, które go tworzą.

• Masaż poprawiający ukrwienie tkanek i rozluźniający mięśnie.

• Fizykoterapia – najczęściej z tej kategorii stosowana jest elektrostymulacja, czyli pobudzanie mięśni ręki do skurczu i wzmacnianie ich za pomocą leczniczego prądu.

• Trening funkcjonalny, a więc nauka wykonywania codziennych czynności, takich jak chwytanie, trzymanie przedmiotów czy posługiwanie się różnymi narzędziami w ramach ćwiczeń.

Przydatne pomoce wykorzystywane w terapii ręki

Specjalne rzeczy do terapii ręki, takie jak ściskacz do rąk, gumy do ćwiczeń palców i piłeczka sensoryczna, pełnią dwie ważne funkcje. Po pierwsze, są przydatnymi narzędziami służącymi poprawie funkcjonowania ręki. Po drugie – urozmaicają trening fizjoterapeutyczny, wprowadzając elementy integracji sensorycznej.

Przykładowo ściskacz do rąk działa poprzez zwiększanie oporu podczas ściskania, co pomaga we wzmacnianiu mięśni dłoni, nadgarstka, a przy tym również przedramienia. Ćwiczenia dłoni z piłeczką polegają na ściskaniu małej piłeczki w dłoniach i toczeniu po stole, co służy poprawie chwytu i koordynacji ruchowej. Gumy do ćwiczeń palców umożliwiają z kolei wykonywanie różnorodnych ćwiczeń rozciągających i wzmacniających mięśnie palców. Do tego poprawiają elastyczność stawów. Do czego w takim razie służy piłeczka sensoryczna? Jest ona doskonałym narzędziem do poprawy czucia i sensoryki dzięki ćwiczeniom z wykorzystaniem różnych tekstur i kształtów. Te wszystkie wymienione przed chwilą akcesoria sprawiają, że trening dłoni jest o wiele ciekawszy, ale co najważniejsze – skuteczny!

Nowoczesne metody i technologie wspomagające rehabilitację ręki

W Polsce coraz częściej wykorzystuje się nowoczesne metody i technologie wspomagające rehabilitację ręki. Stosuje się je razem ze standardowymi rozwiązaniami takimi jak masaż i manipulacje stawowe. Ponadto niektóre z nich (np. system VR) mogą w dużej mierze zastępować typowy trening dłoni, oparty na ćwiczeniach ruchowych i siłowych.

W rehabilitacji ręki wykorzystuje się:

• Systemy wirtualnej rzeczywistości (VR) – to specjalnie zaprojektowane gry, mające na celu poprawę zakresu ruchu, koordynacji ruchowej i siły dłoni. Co więcej, wirtualna rzeczywistość jest przedmiotem wielu polskich i zagranicznych badań naukowych w zakresie terapii ręki i ćwiczeń dłoni np. po udarze. Systemy VR są szczególnie atrakcyjne dla młodszych pacjentów, ponieważ pomaga im to zmotywować się do rehabilitacji. Z kolei starsi pacjenci mają szansę wejść w komputerowy świat.

• Aplikacje mobilne do terapii ręki, które wspierają terapię dłoni. Są również dostępne dla pacjentów w Polsce. Te aplikacje oferują poradniki z zakresu terapii dłoni, zestawy różnorodnych ćwiczeń oraz możliwość śledzenia postępów. Ton wszystko umożliwia pacjentom samodzielną pracę nad poprawą funkcji ręki w domowym zaciszu.

• Przyrządy do terapii ręki z wykorzystaniem oporu pneumatycznego – to mało znana i nie tak bardzo rozpowszechniona metoda, jak np. systemy VR. Pozwala ona wykonywać siłowe ćwiczenia na mięśnie dłoni za pomocą regulowanego oporu pneumatycznego. Pneumatyczna terapia pulsacyjna pozwala zmniejszyć napięcie mięśni, więzadeł i stawów. Do tego umożliwia wykonywanie szybkich ruchów z obciążeniem. Tego rodzaju metoda jest tak samo bezpieczna jak tradycyjny trening ręki.

Jak wygląda wizyta w gabinecie fizjoterapeuty? Planowania terapii dłoni

Planowanie tego, jak ma przebiegać terapia ręki, rozpoczyna się od dokładnej oceny stanu zdrowia. Na samym początku fizjoterapeuta analizuje historię choroby oraz przebytych urazów. Następnie przeprowadza badanie fizykalne, czyli sprawdza zakres ruchomości, siłę mięśni i umiejętność wykonywania czynności precyzyjnych w obrębie dłoni i nadgarstka. Później przeprowadzana jest rozmowa o celach terapeutycznych.

Na podstawie badania i informacji, które od Ciebie uzyskał, tworzy plan terapii. Uwzględnia on metody rehabilitacji, wspomniane już cele i częstotliwość treningów.

Cele, jakie chcesz osiągnąć w rehabilitacji dłoni

Pamiętasz, jak przed chwilą mówiłam o celach terapeutycznych? Nie są bez znaczenia. Fizjoterapeuta może Cię spytać o to, na jakim efekcie najbardziej Ci zależy. Co odpowiedzieć? Zastanów się, z czym twoja ręka ma największy problem, a wspólnie będziecie mogli ustalić dalszy plan działania.

Oto trzy przykłady:

• Jeśli przeszedłeś rekonstrukcję ścięgien, rehabilitacja dłoni po operacji powinna prowadzić między innymi do poprawy siły chwytu i ruchomości nadgarstka, a także uelastycznienia blizny pooperacyjnej. Jeśli mała motoryka również uległa u Ciebie pogorszeniu, bo przykładowo nie możesz chwycić drobnych przedmiotów, to koniecznie wspomnij o tym fizjoterapeucie.

• W cieśni nadgarstka głównymi celami terapeutycznymi będą: zmniejszenie bólu, zapobieganie postępowi schorzenia i oczywiście poprawa zakresu ruchu w stawach nadgarstka.

• Po udarze cele terapeutyczne mogą obejmować przywrócenie sprawności ręki, poprawę koordynacji ruchowo-wzrokowej, np. poprzez: pisanie określonych liter i słów, rysowanie kształtów, ćwiczenia sensoryczne, czy też przywrócenie umiejętności wykonywania codziennych czynności.

Rehabilitacja dłoni a jej wpływ na sprawność ręki

Pamiętaj, że ćwiczenia dłoni i nadgarstka są podstawą rehabilitacji po przebytych chorobach i urazach. Zaniedbanie regularnych ćwiczeń oraz brak zaangażowania się w rehabilitację może mieć poważne konsekwencje, co może prowadzić do opóźnienia postępów w procesie zdrowienia. W poważniejszych przypadkach może dojść nawet do utrwalenia złego stanu funkcjonalnego ręki.

Twoje ręce umożliwiają Ci właściwie wszystko – jedzenie, pisanie, prowadzenie samochodu, pisanie czy wykonywanie takich prozaicznych czynności jak układanie puzzli. Jeśli jesteś po operacji, udarze lub jakakolwiek inna sytuacja wpłynęła na to, że twoja motoryka ręki nie jest zadowalająca, to w tym przypadku warto pomyśleć o rehabilitacji. Postaw na domowe ćwiczenia z wykorzystaniem piłek, specjalnych gum czy ściskaczy rąk. Odwiedź również fizjoterapeutę, który pomoże Ci przywrócić sprawność dłoni.

Producent: 4FIZJO Group sp. z o.o. | Autoryzowany przedstawiciel: 4FIZJO Group sp. z o.o. | Podmiot prowadzący reklamę: 4FIZJO Group sp. z o.o.

ZASTOSOWANIE: Zestaw do treningu rąk zawiera 9 elementów do ćwiczeń na każdym etapie rehabilitacji. Regularne korzystanie z niego może wpływać na przyspieszenie procesu rehabilitacji. Za pomocą przyrządów można wykonywać ćwiczenia ścisku, rozciągania oraz precyzyjnego chwytu dłoni.

PRZECIWWSKAZANIA: Przerwanie ciągłości skóry; Złamania; Świeże stany po urazie dłoni; Ból w trakcie wykonywania ćwiczeń.

Producent: 4FIZJO Group sp. z o.o. | Autoryzowany przedstawiciel: 4FIZJO Group sp. z o.o. | Podmiot prowadzący reklamę: 4FIZJO Group sp. z o.o.

ZASTOSOWANIE: Piłki do masażu są narzędziem w zmniejszaniu miejscowych dolegliwości bólowych, rozluźnieniu nadmiernie napiętych mięśni. Dzięki temu można wykonywać masaż samodzielnie w domu. Polecana jest trenerom, fizjoterapeutom oraz osobom uprawiającym sport.

PRZECIWWSKAZANIA: Otwarte rany; Wylewy krwi z naczyń krwionośnych; Miejsca z brakiem zachowanej ciągłości tkanek; Automasaż punktów kostnych, stawów i kości; Nadmierny dyskomfort taki jak zawroty głowy, spadek ciśnienia krwi lub inne nieprawidłowości w trakcie użytkowania; Zmiany skórne w wyniku grzybicy, chorób zakaźnych, wysypki; Wrażliwa i delikatna skóra np. u pacjentów z cukrzycą lub problemami krążenia; Nowotwory (bez zgody lekarza).

Producent: Shenzhen Roundwhale Technology Co., Ltd. | Autoryzowany przedstawiciel: Shanghai International Holding Corp. GmbH | Importer: 4FIZJO Group sp. z o.o.
Podmiot prowadzący reklamę: 4FIZJO Group sp. z o.o.

ZASTOSOWANIE: Rękawica przewodząca ma swoje zastosowanie w terapii przeciwbólowej, stymuluje nerwy i zwiększa przepływ krwi. Jest przeznaczona do nałożenia na dłoń. Elektrostymulacja prądami TENS (przezskórna stymulacja nerwów) jest sprawdzoną klinicznie, nieinwazyjną i niefarmakologiczną terapią przeciwbólową. Elektrostymulator wysyła impulsy elektryczne o niskiej amplitudzie przez skórę, do nerwów obwodowych.

PRZECIWWSKAZANIA: Choroby serca i układu krążenia; Rozrusznik serca; Wszczepiony defibrylator i inne urządzenia metalowe; Blizny pooperacyjne; Uszkodzona, obrzęknięta, zainfekowana lub wrażliwa skóra; Ciąża; Padaczka; Nowotwory lub inne zmiany chorobowe.